Page 11 - geografia 5
P. 11

Skala mapy

          O  tym,  ile  razy  pomniejszono  odległości  na  mapie,  informuje  jej
          skala. Jest ona zapisana na każdej mapie.                                      Skala wskazuje, ile razy odległo-
             Jeśli w legendzie widzimy zapis 1 : 100 000, to znaczy, że od-              ści na mapie zostały pomniejszo-
          ległości na mapie są zmniejszone 100 000 razy. Tak zapisaną skalę              ne w  stosunku do rzeczywistych
          nazywamy skalą liczbową. Skala może być zapisana także w inny                  odległości w terenie.
          sposób – jako skala mianowana lub liniowa (podziałka).



                                                            Skala


                       liczbowa                                                            liniowa (podziałka)
                                                          mianowana
               zapisana za pomocą liczb            zapisana za pomocą liczb        przedstawiona w formie graficznej,
                  ze znakiem dzielenia                                              ma postać odcinka podzielonego
              (działania matematycznego)         z podaniem jednostek długości          na części równej długości

                                                          Przykłady

                                                                                       Odcinki są podpisane liczbami,
                                                                                       na końcu podziałki znajduje się
                                                        pierwszy zapis to                  jednostka długości.
                                                    długość odcinka na mapie
                                                                                         1 centymetrowi na mapie
                                                                                       odpowiada 1 kilometr w terenie
                                                                                      1    0     1    2     3 km
                      1 : 100 000                         1 cm – 1 km




                  w zapisie stosuje się             drugi – odpowiadająca mu          Wsteczny odcinek podziałki jest
                     znak dzielenia                 długość odcinka w terenie        usytuowany na lewo od wartości 0.
               [czyt. jeden do stu tysięcy]                                         Dzieli się go na 10 mniejszych części.
                                                                                          Służy do precyzyjnego
                                                                                         odczytywania odległości.

                 1 odcinkowi na mapie               1 centymetrowi na mapie             1 centymetrowi na mapie
                  odpowiada 100 000             odpowiada 1 km w rzeczywistości      odpowiada 1 kilometr w terenie
            takich samych odcinków w terenie
                                                                                      1    0     1    2     3 km
                   (np. 1 cm na mapie
                odpowiada 100 000 cm
                   w rzeczywistości;                                                     A                  B
               1 mm na mapie odpowiada
                                                                                       Odległość między miejscem A
              100 000 mm w rzeczywistości)                                            i miejscem B wynosi 3 km 300 m.


          Skalę  na  mapie  można  przed-                          która wartość skali jest większa?
          stawić także w postaci ułamka                1 : 400                   >                 1 : 4 000 000
          zwykłego. Dzięki takiemu zapi-                                      inaczej
          sowi  łatwo  ustalić,  która  skala             1                      >                      1
          jest większa, a która mniejsza.               400                                         4 000 000


                                                                                  9
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16