Page 126 - geografia 5

Przekonaj się

Co się stanie, gdy wieloletnia zmarzlina zacznie rozmarzać? Wieloletnia zmarzlina – war-
stwa gruntu (gleby i skał) o gru-
Hipoteza: bości zwykle kilkudziesięciu
metrów, której temperatura
1 Rozmarzanie przygotowanej przez nas próbki „wiecznej zmarzliny” nie wpły-
nie na stojący na niej model domu. utrzymuje się prawie cały czas
poniżej 0ºC. Wyjątkiem są
2 Rozmarzanie przygotowanej przez nas próbki „wiecznej zmarzliny” spowo- miesiące letnie, kiedy zmarz-
duje, że model domu ulegnie zniszczeniu.
lina odmarza na kilka metrów
Potrzebne materiały: ziemia ogrodowa, piasek, żwir, woda (w takich samych w głąb, pod spodem jednak
proporcjach), plastikowy pojemnik, łyżka, zapałki, klej. pozostaje zamrożona.

Przebieg doświadczenia:

1 W pojemniku wymieszaj ziemię, piasek, żwir i wodę. Wstaw mieszaninę do
zamrażalnika.
2 Przygotuj model budynku z zapałek, zgodnie z ilustracją obok.

3 Po kilku godzinach wyjmij pojemnik z zamrażalnika z powstałą „wieloletnią
zmarzliną” i umieść na nasłonecznionym parapecie. Następnie ustaw na
niej model domu wykonany ze sklejonych zapałek.

Obserwacje: Co pół godziny notuj obserwacje.
Wniosek: Sformułuj wniosek dotyczący rozmarzania wieloletniej
zmarzliny i zapisz go w zeszycie.

W skrócie Czy już umiesz? Sprawdź!

W krajobrazie tajgi dominują lasy iglaste. 1 Znajdź w internecie wykres klimatyczny dla
W krajobrazie tundry przeważają mchy, Murmańska.
porosty i karłowate drzewa. a) Oblicz roczną amplitudę temperatury
powietrza oraz podaj liczbę miesięcy ze
Cechy klimatu tajgi to długa i mroźna zima średnią temperaturą powyżej 0°C.
oraz krótkie i ciepłe lato, klimat tundry zaś – b) Określ, jak według ciebie wygląda
wyjątkowo długa i mroźna zima oraz bardzo naturalna roślinność w okolicach
krótkie i chłodne lato. Murmańska.
c) Znajdź zdjęcia tych okolic w internecie
W tajdze i tundrze mieszka mało ludzi. i porównaj je ze swoimi wyobrażeniami.
Niegdyś często zmieniali oni miejsce
zamieszkania, a teraz większość z nich 2 Jedną z przyczyn dorocznej wędrówki
prowadzi osiadły tryb życia. reniferów w chłodniejsze rejony jest m.in.
ucieczka przed uciążliwymi komarami. Znajdź
Ludzie w tajdze i tundrze zajmują się m.in. w tekście informacje o innej przyczynie oraz
połowem ryb i hodowlą reniferów. W tajdze kierunku sezonowego przemieszczania się
prowadzi się intensywny wyrąb lasów. reniferów. Określ ten kierunek i porę roku
wędrówki.

124