Page 17 - geografia 6

Strefy czasowe
Niektóre z 24 stref czasowych mają swoje nazwy, np. czas wyznaczony przez czas słoneczny południka
0° nazywa się czasem uniwersalnym, inaczej: czasem Greenwich [czyt. grinicz] i jest oznaczany
skrótami GTM, UT lub UTC (il. 1.9). W Polsce obowiązuje czas środkowoeuropejski, który różni
się od czasu uniwersalnego o 1 godzinę – gdy w strefie czasu uniwersalnego jest np. 13.00, w Polsce jest
już 14.00 (dodajemy 1 godzinę ze względu na to, że nasza strefa czasowa leży na wschód od strefy
czasu uniwersalnego). Wiele krajów europejskich przechodzi co roku na tzw. czas letni – różny od czasu
strefowego, np. o godzinę.

0° 15° 30°
strefy czasowe na lądach strefa czasu uniwersalnego jest wyznaczona
Moskwa przez południe słoneczne południka 0°
strefy czasowe na oceanach strefa czasu środkowoeuropejskiego jest
obszary, na których czas jest przesunięty o część Londyn Warszawa wyznaczona przez południe słoneczne
godziny w stosunku do czasu strefowego Kijów południka 15°
-9, +10 różnica czasu względem czasu uniwersalnego strefa czasu wschodnioeuropejskiego jest
godziny w poszczególnych strefach czasowych, wyznaczona przez południe słoneczne
2 , 11 00 kiedy w strefie czasu uniwersalnego jest 12 00 -1 0 +1 +2 +3 południka 30°
00
7°30´ W 7°30´ E 22°30´ 37°30´
strefa czasu strefa czasu strefa czasu
uniwersalnego środkowo- wschodnio-
europejskiego europejskiego Skala liniowa na równiku
0 1000 2000 km
-13 -12 -11 -10 -9 -8 -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1 0 +1 +2 +3 +4 +5 +6 +7 +8 +9 +10 +11 +12 -11
+3 +7
0 +7
-3 +3
75° 75°
-9 Koło podbiegunowe północne
Anadyr Nuuk Reykjavík Anadyr
Anchorange 0
60° 60°
Moskwa +4
Londyn Warszawa
-10 Astana -10
-3,5 +4
Kijów +6
-3
45° Nowy Jork Madryt 45°
+4
San Francisco -1 Teheran Pekin Tokio
0 +4,5
międzynarodowa linia zmiany daty -10 Dakar międzynarodowa linia zmiany daty -10 -10
30° -10 -10 Kair +3,5 +5,5 +4,75 +9 -10 -10 30°
+12 Honolulu Meksyk Mumbaj +6,5 +12
15° -8 Lagos +5,5 +5,5 15°
0° +12 Równik Nairobi Singapur +12 -10 0°
+13 +14 +6 +13
+13 -9,5 Lima 0 +6,5 +13
+13 +13
15° Papeete -10 15°
+13 Rio de Janeiro +13
Zwrotnik Koziorożca +9,5
-6 -6 -4 +10,5
30° +10,5 Kapsztad Perth Sydney 30°
Auckland wtorek poniedziałek -4 Buenos Aires 0 +10,5 Auckland
+12,5
45° +12,5 45°
+1
23 00 24 00 1 00 2 00 3 00 4 00 5 00 6 00 7 00 8 00 9 00 10 00 11 00 12 00 13 00 14 00 15 00 16 00 17 00 18 00 19 00 20 00 21 00 22 00 23 00 24 00 1 00
165° 180° 165° 150° 135° 120° 105° 90° 75° 60° 45° 30° 15° 0° 15° 30° 45° 60° 75° 90° 105° 120° 135° 150° 165° 180° 165°
1.9 Strefy czasowe Ziemi
Słońce wschodzi na wschodzie, zatem gdy w strefie czasu Greenwich jest np. godzina 12.00, to we wszystkich strefach
na wschód od niej ta godzina już była. Zatem do czasu uniwersalnego dodajemy kolejne godziny w strefach położonych
na wschód. Natomiast we wszystkich strefach na zachód dana godzina dopiero będzie – więc w nich jest wcześniej, musimy
zatem odjąć określoną liczbę godzin w strefach położonych na zachód.

z Przyjrzyj się granicom stref czasowych i wyjaśnij, dlaczego nie przebiegają one wzdłuż południków.

15

0702_881340_Geografia_6_.indd 15 04.07.2019 11:34:06