Page 69 - geografia 6

Geograficzne czynniki klimatotwórcze

strefowe astrefowe

Astrefowe czynniki kształtujące klimat – w Europie

Odległość od mórz i oceanów

W pobliżu Oceanu Atlantyckiego długość geograficzna
(w Europie Zachodniej) panuje klimat °C 10° W 0° wschodnia 10° 20° 30° 40° 50° E
zachodnia
o cechach morskich: łagodnej zimie 30
z dużym zachmurzeniem i dużą sumą 20 Dublin Hamburg Mińsk Woroneż Samara
opadów (głównie deszczu) oraz niezbyt
gorącym lecie. 10
Na wschodzie Europy klimat ma cechy 0
kontynentalne: mroźne zimy z niewielkimi
sumami opadów atmosferycznych -10
w postaci śniegu oraz ciepłe, słoneczne lata. -20 temperatura lipca roczna amplituda
temperatury powietrza
temperatura stycznia
Roczne amplitudy temperatury powietrza – im dalej od oceanu, tym są większe

Prądy morskie

Europę Zachodnią i Północną opływają
ciepłe prądy: Północnoatlantycki
(przedłużenie Golfsztromu, czyli Prądu
Zatokowego) i Norweski (nazywane
kaloryferem Europy). Dzięki nim klimat
dużej części Europy jest cieplejszy
od klimatu obszarów położonych na tej
samej szerokości geograficznej, ale daleko
od wybrzeża.

Położony za kołem polarnym port Narwik (68°N; 17°E) nie zamarza nawet zimą dzięki ciepłemu Prądowi Norweskiemu

Ukształtowanie powierzchni i wysokość nad poziomem morza

Równoleżnikowy układ większości nizin i gór
w Europie sprawia, że masy powietrza znad
Atlantyku i Azji swobodnie przemieszczają się
w kierunkach wschód – zachód. W kierunkach
północ – południe przepływ mas powietrza
jest utrudniony (barierą są Alpy, Karpaty
i Pireneje). Masy powietrza z Europy Północnej
prawie nie docierają do Europy Południowej
i odwrotnie. We wszystkich górach występuje
klimat astrefowy – górski.

Pireneje stanowią barierę dla mas powietrza przemieszczających się w kierunkach północ – południe

67

0702_881340_Geografia_6_.indd 67 04.07.2019 11:35:32