Page 107 - 1004_883383_historia_kl4_DRUK.indd

Utworzenie Legionów Polskich

Józef Wybicki pisał swój utwór z myślą o żołnierzach Legionów Pol-
skich we Włoszech. W jakich okolicznościach powstały te oddziały
i dlaczego we Włoszech? Po rozbiorach wielu polskich polityków
opuściło kraj. Za granicą mogli oni swobodnie dyskutować o dalszych
losach Polski. Część działaczy uważała, że należy stworzyć oddzia-
ły, które staną się podstawą przyszłej armii polskiej. W Polsce było
to niemożliwe; brano więc pod uwagę inny kraj. Naturalnym sprzy-
mierzeńcem Polaków była Francja. U schyłku XVIII wieku ten kraj
z powodzeniem prowadził wojnę z zaborcami Polski. Od 1796 roku
wojska francuskie pod dowództwem generała Napoleona Bonapar-
te odnosiły błyskotliwe sukcesy w walkach z Austriakami na terenie
Włoch. Tam, za zgodą Napoleona, utworzono Legiony Polskie.
Stało się to w styczniu 1797 roku. Dowódcą Legionów został świet-
ny organizator i dowódca – generał Jan Henryk Dąbrowski.
Przez kolejne miesiące Dąbrowski nie szczędził wysiłków, by do Le- Elementami podkreślającymi
gionów wstąpiło jak najwięcej polskich ochotników. Ostatecznie zgro- narodowy charakter Legionów
madził pod bronią osiem tysięcy żołnierzy. Legioniści mieli się bić były mundur i rogatywka –
na obcej ziemi w służbie innego mocarstwa. Wielu z nich nie umiało tradycyjna polska czapka
czytać ani pisać. Dąbrowski i jego podwładni zadbali o gruntowną z kwadratowym denkiem. Na znak
edukację żołnierzy i wychowanie ich w duchu patriotycznym. Wszyst- sojuszu z Francją przypinano
ko po to, by legioniści świadomie i z przekonaniem wypełniali swój do niej kokardę francuską.
obowiązek wobec ojczyzny.

1
Odezwa generała Dąbrowskiego do Polaków 1 Odezwa – apel do społeczeń-
stwa.
Do współobywateli! Wierny ojczyźnie mojej do ostatniego momentu
walczyłem za jej wolność pod nieśmiertelnym Kościuszką. Upadła ona
pod przemocą […]. Polacy, nadzieja powstaje! Francja zwycięża, ona
się bije za sprawę narodów, starajmy się osłabić jej nieprzyjaciół. […]
Przybywajcie, koledzy, rzucajcie broń, którą was nosić przymuszono,
bijmy się za sprawę wspólną wszystkich narodów, za wolność, pod wa-
lecznym Bonaparte, zwycięzcą Włoch! Triumfy Rzeczypospolitej Fran- 2 Alianci – sojusznicy, sprzymie-
cuskiej są naszą jedyną nadzieją; za jej pomocą i jej aliantów może rzeńcy.
2
zobaczymy jeszcze domy nasze, któreśmy z rozrzewnieniem porzucili. 3 Z rozrzewnieniem – ze smutkiem.
3
Źródło: Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, nr 26,
oprac. J. Willaume, Warszawa 1960

W jakim celu generał wydał odezwę? Kto był jej adresatem?

105

04.10.2022 11:35:14
1004_883383_historia_kl4_DRUK.indd 105
1004_883383_historia_kl4_DRUK.indd 105 04.10.2022 11:35:14