Page 190 - historia 5
P. 190
8.4 Ku demokracji szlacheckiej
wiek ŚREDNIOWIECZE NOWOŻYTNOŚĆ
X XI XII XIII XIV XV XVI XVII
XIV–XV wiek – przekształcanie 1505 rok – uchwalenie
rycerstwa w szlachtę konstytucji nihil novi
Podejmij temat Na podstawie ilustracji powiedz, z czego wynikała uprzywilejowana
pozycja przedstawicieli stanu rycerskiego (szlacheckiego) w społeczeństwie
średniowiecznym.
Pospolite ruszenie Szlachetne urodzenie Dochody z ziemi uprawnej Przywileje
Uprzywilejowana pozycja szlachty
Wraz z wygaśnięciem dynastii Piastów szlachta uzyskała znaczny
wpływ na rządy w Polsce. Władcy z dynastii Andegawenów i Jagiello-
nów nie mieli tak silnej pozycji jak ich poprzednicy z rodzimej dyna-
stii Piastów. Aby zrealizować określone cele polityczne (np. zapewnić
następstwo tronu swoim dzieciom), musieli zabiegać o poparcie tej
najbardziej wpływowej grupy społecznej w kraju. Dlatego nie szczę-
dzili szlachcie przywilejów. Jeden z pierwszych wydał król Ludwik
Dochody z posiadanej Andegaweński w 1374 roku. Był to, znany ci z poprzednich lekcji,
ziemi były dla szlachty tym przywilej koszycki. Na równi z przywilejami pozycję szlachty w Pol-
większe, im bardziej rosło
zapotrzebowanie na polskie sce wzmacniały nadania ziemskie, czynione przez władców na rzecz
zboże w Europie Zachodniej członków tego stanu. Ziemia stanowiła dziedziczną własność szlach-
i rozwijał się handel rzeczny ciców i przynosiła im znaczne dochody. Jako jej posiadacze, przedsta-
na Wiśle. Na zdjęciu: szlachcic wiciele szlachty czuli się grupą wyjątkową na tle mieszczan i chłopów.
i kupiec gdański podczas Widomym znakiem tej wyjątkowej pozycji był herb – dziedziczony
zawierania transakcji (obraz z ojca na syna stanowił on dowód rycerskiej przeszłości rodu i wielki
Wojciecha Gersona). powód do dumy.
188
0626_historia_.indd 188 02.07.2018 11:56:55
