Page 91 - historia 6

Wojny ze Szwecją
Zygmunt III Waza, po śmierci swojego ojca w 1592 roku, otrzymał także tron Szwecji. Unia polsko-
-szwedzka przetrwała jednak tylko kilka lat. Polityka Zygmunta, który był zagorzałym katolikiem, budzi-
ła sprzeciw w jego luterańskiej ojczyźnie. Pod nieobecność króla w Szwecji zawiązała się przeciw niemu
silna opozycja. Wskutek jej działań tamtejszy sejm zdetronizował Zygmunta i powołał na tron Włady-
sława. Królewicz nie przybył do Szwecji, więc tron w Sztokholmie ofiarowano stryjowi Zygmunta – Ka-
rolowi. W rewanżu polski władca wcielił Estonię do Rzeczypospolitej. Spór dynastyczny i terytorialny
zapoczątkował wojnę Polski ze Szwecją w Inflantach. Był to kolejny etap walki o dominium Maris Baltici.
Wojna trwała z przerwami od roku 1600 do 1622. Zakończyła się zwycięstwem Szwedów, którzy opano-
wali Inflanty po rzekę Dźwinę. Ten stan rzeczy potwierdził rozejm podpisany w Mitawie w 1622 roku.

Podczas wojny o Inflanty, w 1605 roku, armia polsko-litewska pod dowództwem hetmana Jana Karola Chodkiewicza
pokonała Szwedów w bitwie pod Kircholmem. Wydarzenie to uwiecznił XVII-wieczny malarz Pieter Snayers [czyt. piter snajers].

W latach 1626–1629 toczył się kolejny konflikt polsko-szwedzki: wojna o ujście Wisły. Szwedzi
napadli na Prusy Królewskie. Zajęli ważniejsze miasta (oprócz Gdańska) i zwyciężyli w bitwie pod Gnie-
wem. Opanowanie części Wybrzeża przez Szwedów sprawiło, że handel wiślany znalazł się pod ich kon-
trolą. Polacy nie zdołali wyprzeć nieprzyjaciela pomimo zwycięstwa polskiej floty pod Oliwą w 1627 roku
i wygranej polskiej armii pod Trzcianą w 1629 roku. Rozejm podpisany jeszcze w tym samym roku w Sta-
rym Targu pozostawiał miasta pruskie w rękach Szwedów, którzy narzucili wysokie cła na handel zbożem.
Szwedzi opuścili Pomorze w wyniku działań dyplomatycznych króla Władysława IV Wazy (lata
panowania: 1632–1648). Stało się to na mocy rozejmu zawartego w 1635 roku w Sztumskiej Wsi. W ra-
mach tego porozumienia nie uregulowano jednak kwestii roszczeń polskich Wazów do korony szwedzkiej.

89

0618_881295_historia_kl6.indd 89 18.06.2019 11:07:39