Page 136 - historia 8
P. 136

Przeciw dyskryminacji, wojnie

        i światu dorosłych

         W latach 60. XX w. rozwinęły się ruchy społeczne, których przedstawiciele publicznie wyrażali
         swój sprzeciw wobec otaczającej rzeczywistości, obowiązujących wartości i norm.
                                                                                                                                                                                                    PACYFIZM


          RUCH PRAW OBYWATELSKICH                                                                                                                                                                   W latach 60. XX w. wzrosła aktywność ruchów
                                                                                                                                                                                                    pacyfistycznych, które działały na rzecz pokoju.
                                                                                                                                                                                                    Szczególnie silne były one w USA, gdzie
        Czarnoskórzy mieszkańcy USA                                                                                                                                                                 młodzież protestowała przeciwko amerykańskiej
        byli traktowani jak obywatele                                                                                                                                                               interwencji wojskowej w Wietnamie. Młodzi
        drugiej kategorii. Żyli w osobnych                                                                                                                                                          ludzie składali petycje do władz i decydowali się
        dzielnicach i nie mogli korzystać                                                                                                                                                           na akty obywatelskiego nieposłuszeństwa
                                                                                                                                                                                                    (np. palili dokumenty wzywające do służby
        z miejsc przeznaczonych dla białych.                                                                                                                                                        wojskowej). Organizowali też wielotysięczne
        Mieli utrudniony dostęp do nauki                                                                                                                                                            demonstracje pod budynkami rządowymi.
        i pracy. Nierówne traktowanie                                                                                                                                                               Protesty nierzadko były inspirowane
        stało się przyczyną protestów                                                                                                                                                               przez ZSRS w celu podburzenia amerykańskiej
        Afroamerykanów na południu USA.                                                                                                                                                             opinii publicznej przeciwko rządowi
        Spotykały się one z brutalną reakcją                                                                                                                                                        federalnemu. Amerykańskie władze często
        policji i części białej ludności. Walką                                                                                                                                                     brutalnie rozpędzały te manifestacje. Symbolem
        o prawa czarnoskórych kierował                                                                                                                                                              pacyfizmu stało się zdjęcie studentki
        pastor Martin Luther [czyt. luter] King                                                                                                                                                     Jan Rose Kasmir [czyt. dżan rołz kazmyr],
        (na zdjęciu). Jego działalność                                                                                                                                                              którą uwieczniono w chwili wręczania
        doprowadziła do uchwalenia                                                                                                                                                                  chryzantemy jednemu z amerykańskich żołnierzy
        przez Kongres w lipcu 1964 r. ustawy                                                                                                                                                        wysłanych do tłumienia protestów.
        o prawach obywatelskich. Zniosła
        ona dyskryminację ze względu
        na rasę, religię, pochodzenie i płeć.
                                                                                                                                                                                                    HIPISI
          FEMINIZM
                                                                                                                                                                                                    Na fali buntu wobec świata dorosłych w latach
                                                                                                                                                                                                    60. w USA powstał ruch hipisowski. Tworzyli go
        Po 1945 r. kobiety w większości państw                                                                                                                                                      młodzi ludzie, którzy odrzucali istniejący system
        uzyskały prawa wyborcze; mogły też                                                                                                                                                          społeczny oraz instytucje, na których się
        studiować i podejmować pracę. Nadal miały                                                                                                                                                   on opierał: rodzinę, państwo, szkołę, kościoły,
        jednak utrudniony dostęp do lepiej płatnych                                                                                                                                                 wojsko. Hipisi głosili hasła pacyfistyczne.
        zawodów. Otrzymywały też niższe płace.                                                                                                                                                      Krytykowali udział USA w wojnie w Wietnamie.
        W latach 60. XX w. w USA i Europie                                                                                                                                                          Nosili długie włosy i barwne ubrania, słuchali
        Zachodniej powstał nowoczesny ruch                                                                                                                                                          muzyki rockowej [czyt. rokowej], interesowali się
        feministyczny. Osiągnął on pewne sukcesy                                                                                                                                                    religiami Wschodu. Żyli w komunach
        w kierunku likwidacji tych nierówności –                                                                                                                                                    (niewielkich wspólnotach). Eksperymentowali
        np. w 1964 r. w USA uchwalono ustawę                                                                                                                                                        z narkotykami, co często prowadziło
        o prawach obywatelskich (zob. wyżej).                                                                                                                                                       do uzależnienia. Ruch hipisowski zdobył dużą
        Część feministek angażowała się w walkę                                                                                                                                                     popularność na świecie dzięki hasłu Make love,
        na rzecz upowszechnienia antykoncepcji,                                                                                                                                                     not war – (ang.) Czyń miłość, nie wojnę.
        wprowadzenia edukacji seksualnej
        w szkołach oraz zniesienia zakazu aborcji
        (w latach 70. aborcję zalegalizowano między
        innymi w USA i we Francji). Radykalne grupy
        feministek żądały całkowitej zmiany struktur
        społecznych. Sądziły, iż jest to niezbędne,
        by pozbawić mężczyzn dominującej roli
        w społeczeństwie.

                                      134
   131   132   133   134   135   136   137   138   139   140   141