Page 69 - 880887_MATEMATYKA_podrecznik_kl_5_cz-2-NPP-2024_FB
P. 69
Dlaczego czasem się mówi
„plan”, a czasem „mapa”?
Czy to nie wszystko jedno? Nie, plan pokazuje mniejszy obszar i jest bardziej szczegółowy
niż mapa. Możemy mieć na przykład plan ogrodu
zoologicznego czy miasta, ale mapę kraju lub kontynentu.
Jeśli znamy skalę, możemy też wykonywać obliczenia odwrotne: na podstawie odległości w terenie jeste-
śmy w stanie obliczyć odpowiadającą jej odległość na planie czy mapie.
Przykład 3
Obliczmy, w jakiej odległości na planie Sopotu – wykonanym w skali 1 : 6000 – znajdują się dwie
atrakcje turystyczne: Krzywy Domek i Fontanna Jasia Rybaka. W rzeczywistości znajdują się one
90 m od siebie.
Skala planu wynosi 1 : 6000, zatem odległości na planie są 6000 razy mniejsze niż odpowiadające
im odległości w terenie. Odległość między Krzywym Domkiem a Fontanną Jasia Rybaka
w rzeczywistości wynosi 90 m, musimy zatem 90 m podzielić przez 6000 i wówczas otrzymamy
odległość tych obiektów na planie:
90 m : 6000.
Liczba 90 nie jest jednak „wygodna” do podzielenia przez 6000, zapiszmy więc 90 m inaczej – za
pomocą większej liczby. W tym celu zamieńmy jednostki:
90 m : 6000 = 9000 cm : 6000 = 9 cm : 6 = 1,5 cm.
Obliczyliśmy, że na planie wykonanym w skali 1 : 6000 odległość między tymi atrakcjami
turystycznymi wynosi 1,5 cm.
3. Rynek w pewnym mieście jest prostokątem o wymiarach 200 m 120 m. Jakie wymiary będzie
miał ten rynek na planie wykonanym w skali 1 : 5000?
67
