Page 101 - 880824_Muzyka 5

3.3 Uderz w strunę, a rozlegnie się muzyka

Podejmij temat O Czy miałeś/miałaś kiedyś okazję posłuchać koncertu fortepianowego?
Jeśli tak, opowiedz o swoich muzycznych wrażeniach.

Fortepian należy do instrumentów z grupy chordofonów uderza-
nych. Za pierwszego konstruktora fortepianu uważany jest Bartolo-
meo Cristofori [czyt. kristofori] z Padwy, który w 1711 roku wynalazł Fryderyk Chopin
i zastosował w instrumencie mechanizm młoteczkowy. Naciśnię- Preludium As-dur nr 17, op. 28
cie klawisza uruchamia mały drewniany młoteczek, który uderza
w strunę, następnie szybko od niej odskakuje. Struna, wprowadzo- Fryderyk Chopin jest niewąt-
na w ten sposób w drganie, może swobodnie wibrować, wydając pliwie jednym z najznakomit-
pożądany dźwięk, aż do momentu zdjęcia palca z klawisza. Wów- szych kompozytorów i wirtuozów
fortepianu. Wysłuchaj utworu
czas do drgającej struny dotyka tłumik, który wycisza jej brzmienie. kompozytora, który wspaniale
1
Współczesne fortepiany mają 88 klawiszy, co daje skalę 7 i oktawy. oddaje możliwości techniczno-
4
Konstruowane są też większe fortepiany koncertowe, które posia- -brzmieniowe instrumentu.
dają aż 97 klawiszy. Istnieją cztery typy fortepianów: gabinetowy,
salonowy, koncertowy i wielki koncertowy o długości 3,1 m. Choć
nazwa instrumentu wiąże się z dwoma określeniami dynamicznymi:
forte – piano (głośno – cicho), to wydobywać można z niego dźwięki
o zróżnicowanej głośności. Kompozytorzy potrafią wykorzystać to
w utworach, podkreślając na przykład ich nastrój. Ludwig van Beethoven
Utwory na ten instrument tworzyli niemal wszyscy kompozy- Sonata fortepianowa nr 17
torzy, a wielu pianistów stworzyło własny, niepowtarzalny styl gry. op. 31/2, część Allegretto
Wśród wirtuozów – pianistów są nazwiska wielu Polaków, między Wysłuchaj utworu fortepiano-
innymi Fryderyk Chopin, Artur Rubinstein [czyt. rubinsztajn], Ha- wego wykonanego na „cztery
lina Czerny-Stefańska, Krystian Zimerman [czyt. cimerman], Piotr ręce” i zwróć uwagę na jego har-
Paleczny. moniczne brzmienie.

99