Page 39 - 880830_Plastyka 5

Najświętsza Maria Panna Pięknego Szkła, katedra Stanisław Wyspiański, Bóg Ojciec – Stań się!,
pod wezwaniem NMP w Chartres [czyt. szartr], Bazylika Franciszkanów w Krakowie,
Francja, 1210–1250 1897–1904

Witraż to dzieło malarskie, które można nazwać narzędziem przemiany światła w barwę. Ta kom-
pozycja z kolorowych szkieł, ułożona wg określonego projektu i połączona spoinami z ołowiu, w pełni
prezentuje się w otworze okiennym dopiero przy jasnym świetle.
Technika witrażu osiągnęła znaczący rozwój w średniowieczu (ok. 700–800 lat temu), w ścisłym związ-
ku z architekturą tego okresu. Powstawały wówczas świątynie o takiej konstrukcji architektonicznej, któ-
ra pozwalała na tworzenie okien o olbrzymich rozmiarach. Okna te wypełniano witrażami, w których
kompozycja i harmonia barw są ważniejsze niż same treści przedstawienia. Mają one sprzyjać wycisze-
niu, refleksji i skupieniu wiernych na modlitwie.
Witraże prezentują szeroką tematykę: sceny religijne, rodzajowe, ornamenty roślinne, zwierzęta, pta-
ki, wzory dekoracyjne itp. Mogą one być symetryczne albo mieć układ swobodny, pozbawiony zasad
symetrii.

1. Wyjaśnij, czym jest mozaika i jak powstaje.

2. Wyjaśnij, czym różni się witraż od innych dzieł malarskich.

3. Wytłumacz, jaką rolę pełni światło, kiedy oglądamy mozaikę lub witraż.

37