Page 11 - 881464_PLASTYKA_podrecznik_kl_7_ebook

Studium to najczęściej rysunek pomocniczy do two-
rzenia większych kompozycji fresków lub obrazów olej-
nych. Tworzone w ten sposób szkice pomagają odpowied-
nio zakomponować obraz, dokładnie oddać fizjonomię,
wyrazić gest, uchwycić układ światła i cienia. W rysun-
ku studyjnym bardzo ważną rolę odgrywają obserwacja
i wierność szczegółom.

Ołówek metalowy dawniej był jednym z podsta-
wowych narzędzi artysty. Obecnie jest rzadko używany.
Przed wynalezieniem ołówka grafitowego (ok. 450 lat
temu) większość twórców rysowała i szkicowała sztyfta-
mi ze srebra, ołowiu lub miedzi, zwanymi też ołówkami
metalowymi. Ślad po ołówku metalowym na papierze
jest ostry, subtelny i bardzo precyzyjny. Tego typu na-
rzędziem rysowano na papierze wcześniej pokrytym
specjalną zaprawą, gdyż na zwykłym kreski nie byłyby
widoczne. Technika ta cieszyła się największą popu-
larnością w wiekach XV i XVI. Z tego właśnie okresu
pochodzi rysunek Leonarda da Vinci. Został wykonany
metalowym ołówkiem, piórkiem i tuszem na specjalnie Leonardo da Vinci, Studium kwiatów, ok. 1490
przygotowanym papierze. Metalowy ołówek, piórko i tusz

Technika rysowania tuszem z wykorzystaniem piór-
ka, patyka lub pędzla zapewnia bardzo ciekawe rezultaty
plastyczne. Artysta, chcąc uzyskać efekty światłocieniowe
na rysunku, posługuje się szrafowaniem i lawowaniem.
Szrafowanie to sposób rysowania, który polega na po-
krywaniu powierzchni cienkimi, równoległymi lub krzy-
żującymi się kreskami w celu uzyskania różnych stopni
szarości lub kolorów. Lawowanie to rozmywanie tuszu
wodą za pomocą pędzla.
Rysunek może stanowić ostateczny cel pracy plastycz-
nej. Jednak bywa też pomocny jako szkic w projektowaniu
dzieła z innej dziedziny, np. architektury, rzeźby czy ma-
larstwa. Stwarza on wiele możliwości obrazowania, które
wynikają z jego różnorodności tematycznej i technicznej.
Portrety, pejzaże, martwe natury czy szkice studyjne ryso-
wane za pomocą ołówka, węgla, pasteli, kolorowych kre-
dek lub piórka zapewniają niepowtarzalne efekty i mają
odmienne walory.

Rembrandt van Rijn, Saskia siedząca przy oknie, ok. 1635
Piórko i brązowy tusz, lawowanie

9