Page 14 - 881464_PLASTYKA_podrecznik_kl_7_ebook

Techniki graficzne
Ekslibris Louisa Rheada [czyt. lui
rida], XIX/XX w.
Władysław Skoczylas, Taniec nad
ogniem (fragment), początek XX w.
Drzeworyt
12
Grafika jest techniką plastyczną, która pozwala na wielokrotne powielanie
rysunku poprzez odbijanie go na papierze lub tkaninie. Właściwe dzieło sta-
nowi odbitka wykonana z płyty lub innej formy drukarskiej (tzw. matryca).
Obraz graficzny przygotowuje się w różnym materiale, a jego rodzaj określa
zarazem technikę. Przykładowo w drewnie powstaje drzeworyt, w metalu,
często w miedzi – miedzioryt, w kamieniu – litografia. Formę graficzną
pokrywa się farbą drukarską i odbija na papierze.
Techniki graficzne dzieli się również ze względu na sposób zwielokrotnia-
nia rysunku po właściwym przygotowaniu technicznym. Może to być druk
wypukły, druk wklęsły albo druk płaski. Poza tradycyjnymi technikami grafika
oferuje bogaty wybór metod powielania obrazów. Należą do nich m.in. mo-
notypia oraz techniki ściśle związane z fotografią i jej właściwościami fotore-
produkcyjnymi, np. światłodruk, sitodruk (serigrafia), kserografia. Ze względu
na metody pracy wyróżnia się grafikę artystyczną i grafikę użytkową.
Technika drzeworytu (druk wypukły) jest znana w Europie od czasów
średniowiecza. W drewnianej płycie dłutami wycina się wypukły rysunek
(na wzór stempla). Na papierze odbijają się tylko wypukłe elementy pokry-
te farbą. Do odbitek drzeworytniczych zwykle stosuje się papier o bardzo
małej gramaturze, gładki i cienki jak bibuła. Linoryt, czyli technika druku
wypukłego, wiąże się z wynalezieniem (w drugiej połowie XIX w.) linoleum –
wykładziny podłogowej. Materiał ten jest dość miękki. Łatwo można w nim
wycinać rysunki. Technikę tę wykorzystuje się do tworzenia ekslibrisów, czyli
małych form graficznych do oznaczania własności książek.