Page 98 - 881464_PLASTYKA_podrecznik_kl_7_ebook

Renesansowe malarstwo i rzeźba są też bogate w uję-
cia alegoryczne. Alegoria to obrazowe przedstawienie
abstrakcyjnego pojęcia ukazanego pod postacią ludzką
(personifikacja) lub zwierzęcą. Cechy, atrybuty, stroje,
pozy, gesty i zachowania oznaczają w niej konkretną sy-
tuację. W odróżnieniu od symbolu alegoria ma zawsze
ściśle określone znaczenie, którego można się domyślić,
i jest jednoznaczna.

Tycjan, Alegoria czasu zarządzanego przez roztropność,
1565

Vanitas to szczególny rodzaj martwej natury i jeden z najważniejszych motywów sztuki baroku. Wiąże się on
z myślą przewodnią biblijnej Księgi Koheleta: „Vanitas vanitatum et omnia vanitas” (z łac. „Marność nad marnościami
i wszystko marność”). W martwych naturach malarzy północnej Europy, pochodzących z Flandrii (dzisiejsza Belgia)
i Holandii, biblijna marność była przedstawiana za pośrednictwem wielu symboli: czaszek, zepsutych owoców, więd-
nących kwiatów, klepsydr, zegarów czy instrumentów muzycznych. Celem tych obrazów jest uświadomienie widzowi,
że radość życia to tylko ulotna chwila, która trwa przez moment i przemija bezpowrotnie.

Adriaen van Utrecht, Martwa natura wanitatywna z bukietem i czaszką, ok. 1642

96