Page 37 - polski 5 cz1

Podsumowanie działu 1

Czy pamiętasz?

fakt opinia głos w dyskusji zwrot wyrażenie słownik języka polskiego
słownik ortograficzny słownik wyrazów bliskoznacznych słownik poprawnej polszczyzny
temat i końcówka w odmianie rzeczownika pisownia -i, -ii, -ji w zakończeniach rzeczowników

Przeczytaj poniższy tekst.

Jan Kochanowski (1530–1584) urodził się w rodzinie szlacheckiej herbu Korwin. Pierwsze utwo-
ry tworzył, zgodnie z ówczesnym zwyczajem, po łacinie, ale największe dzieła napisał w języku
polskim. Stał się wzorem dla wielu późniejszych twórców i zdobył miano ojca literatury polskiej.
W młodości wiele podróżował, odwiedził między innymi Włochy i Francję. Po powrocie do Polski
przebywał na dworach magnackich, a potem na dworze króla Zygmunta Augusta. Około roku
1564 został sekretarzem królewskim. Dziesięć lat później osiedlił się w Czarnolesie. W roku 1575
poślubił Dorotę Podlodowską. Małżeństwo miało sześć córek i syna (urodził się już po nagłej śmierci
poety). Trzy córki zmarły w dzieciństwie. Po śmierci jednej z nich, Urszulki, poeta napisał Treny.

Wykonaj polecenia w zeszycie.

1. Wypisz z przeczytanego tekstu fakty z życia Jana Kochanowskiego.

2. Odpowiedz, dlaczego poetę nazwano ojcem literatury polskiej.

3. Wyraź swoją opinię na temat przyczyny przeprowadzki pisarza na wieś po latach podróży i służby
u króla. Zaznacz, że to twoje zdanie.

4. Wymień nazwy słowników, w których znajdziesz:
a) objaśnienie pisowni wyrazu król;
b) wyjaśnienie znaczenia wyrazu twórca;
c) wyraz o podobnym znaczeniu do wyrazu pisać.

5. Przepisz podane zdanie i uzupełnij je wyrazami zwrot lub wyrażenie.
Wyrazy podkreślone jedną linią tworzą ....., a podkreślone dwiema liniami – ..... .

6. Określ formę gramatyczną dwóch wytłuszczonych w tekście rzeczowników.

7. Odmień przez przypadki w liczbie pojedynczej jeden z podkreślonych w tekście rzeczowników.
Oddziel temat od końcówki.

8. Przepisz poniższe zdanie, napisz poprawnie, w odpowiedniej formie rzeczownik ujęty w nawias.
Jan Kochanowski był m.in. we (Francja) ….. .

35