Page 66 - polski 5 cz1

Więcej na temat

Pamiętaj, że jeśli rozmawiasz
z rówieśniczką lub rówieśni-
kiem, możesz używać wyrazów
potocznych (mniej starannych),
takich jak cze, narka, spoko czy
dzięki. W rozmowie z osobami
dorosłymi, zwłaszcza nieznajo-
mymi, należy mówić starannie:
dzień dobry, do widzenia, proszę
się nie martwić, dziękuję bardzo.
Są jednak sytuacje i miejsca, na
przykład teatr, w których także
do rówieśników wypada się
zwracać starannie.

W języku polskim czasowniki występują w trzech trybach.
• Tryb oznajmujący (orzekający) – używamy czasownika w tym trybie, gdy chcemy o czymś poinformować, np. Napiszę list
do babci.
• Tryb przypuszczający (warunkowy) – w tym trybie do czasownika dodajemy cząstkę by (bym, byś, byście itd.) i dzięki temu
wyrażamy przypuszczenie, np. Napisałbym list do babci, gdybym miał czas.
• Tryb rozkazujący – posługujemy się czasownikami w tym trybie, wydając rozkazy czy polecenia albo prosząc o coś,
np. Napisz list do babci. Tylko wyjątkowo używa się w tym trybie 1. os. lp., dodaje się wtedy słowo niech, np. Niech pomyślę.
Również w 3. os. lm. dodajemy niech, np. Niech dzieci idą spać.

Wacław Rolicz-Lieder (1866– Wacław Rolicz-Lieder
1912) – poeta, językoznawca. Marzenie
Opublikował także kilka roz-
praw naukowych. Gdyby raz się już z życiem tułaczym uporać,

1
1 zacny – tu: dobry jakościowo Mieć wioskę i czarnoziem zacnym pługiem orać!
2
2 inszym – innym ludziom Inszym oddałbym chęci wielkich w świecie czynów,
Sam czytał cichą mądrość z ziemi pergaminów:

3
3 zasie – zaś; natomiast Orał, siał, żął i młócił, zasie na spoczynek
4 statek – stateczność Nad stawem chadzał albo doglądał drzewinek.
Pełną statku nalazszy wrychle białogłowę ,
5
4
6
5 wrychle – rychło; szybko
W dom wprowadziłbym żonę; stąd potomstwo zdrowe
6 białogłowa – kobieta
Byłoby dla ojczyzny i pożytek rzadki:
64