Page 26 - polski 7 cz 1

5
5 kloaka – część kanalizacji; ściek, ka- nieczystość uchodzą do szklanych kloak , wkopanych opodal w ziemię. [...]
nał ściekowy Bo te domy komponują artyści. Wielcy artyści. [...] Domy są kolorowe, za-
leżnie od natury okolicy, od natchnienia artysty, ale i od upodobania miesz-
kańców. Są na tle okolic leśnych domy śnieżnie białe, w równinach – różowe,
w pagórach – jasnozielone, z odcieniem fioletu, albo koloru nasturcji. Domy
te są najwymyślniej, najfantastyczniej, najbogaciej zdobione, według wska-
Ciekawe! zań artystów i upodobań nabywców, bo belkę ściany i taflę dachu można
W miejscowości Ciekoty w wojewódz- w stanie jej płynnym zabarwić, jak się żywnie podoba.
twie świętokrzyskim, w miejscu dawne-
go dworu, w którym spędził dzieciństwo Spróbujcie w grupach narysować dom opisany we fragmencie
Stefan Żeromski, powstało w 2010 r. 1. Przedwiośnia Stefana Żeromskiego. W tym celu ustalcie:
Centrum Edukacyjne. W jego skład
wchodzą dwa obiekty: Dworek Stefana a) z czego był wykonany i jakie rozwiązania zastosowano, aby ułatwić
Żeromskiego (budynek muzeum, przy- życie mieszkańców,
pominający dwór szlachecki z końca b) w jaki sposób zadbano o estetykę, czyli piękno domu.
XIX w.) oraz Szklany Dom – ośrodek kul- 2. Napiszcie krótki tekst, w którym zachęcicie do kupna jednego ze szklanych
tury, w którym znajdują się pomieszcze- domów pomysłu bohatera słynnej książki S. Żeromskiego. Spróbujcie
nia służące organizacji wystaw czaso- wymyślić jednowyrazową nazwę, która precyzyjnie oddałaby charakter
wych i zajęć edukacyjnych, a także m.in. takiego domu.
sala widowiskowa i pokoje gościnne.
3. Przeanalizuj podane niżej pary wyrazów i powiedz, jakie dostrzegasz różnice
w ich znaczeniu.

miejsce dom

budynek pałac

planeta Ziemia

Aby poprawnie zbudować wypowiedź, należy między innymi używać wyrazów we
właściwym znaczeniu. Każdy wyraz ma pewien zakres znaczeniowy oraz określoną treść.
Zakres wyrazu – zbiór wszystkich obiektów (np. osób, rzeczy, zjawisk) nazywanych tym
wyrazem.
Treść wyrazu – cechy charakterystyczne dla danego obiektu, pozwalające odróżnić go
od innych.
Wyrazy o ubogiej treści mają szeroki zakres – są to wyrazy o znaczeniu ogólnym,
np. wyraz zwierzę oznacza zbiór istot żywych o pewnych wspólnych cechach, nie wiemy
jednak dokładnie, o jakie zwierzę chodzi. Natomiast wyrazy o bogatej treści mają wąski
zakres – są to wyrazy o znaczeniu szczegółowym, np. wyraz kot oznacza zwierzę, któremu
przypiszemy konkretne cechy gatunkowe (jego zakres jest węższy – obejmuje tylko te
zwierzęta, które nazywamy kotami).

4. Powiedz, które wyrazy z zadania 3 mają znaczenie ogólne, a które
szczegółowe.

24