Page 31 - polski 7 cz 1

1. Omówcie wartości ważne dla podmiotu lirycznego. Powiedzcie też, na czym
mu nie zależy.

2. Utwór Na dom w Czarnolesie nazywany jest fraszką filozoficzną. Fraszka – krótki, wierszowany
a) Określ problemy poruszone w tekście. utwór poetycki, często o charakterze
b) Powiedz, co symbolizuje w utworze dom, czego jest metaforą. humorystycznym, może zawierać
c) Ustal, jaki pomysł wykorzystał poeta do przedstawienia swojej wizji filozoficzne uogólnienie lub moralne
idealnego domu. Wskaż w wierszu apostrofę i powiedz, do kogo oraz pouczenie. Fraszka zwykle kończy
w jakiej formie zwraca się podmiot liryczny. się puentą, czyli celnym, a nawet
d) Udowodnij, że utwór Jana Kochanowskiego to fraszka filozoficzna. zaskakującym podsumowaniem.

Apostrofa – środek stylistyczny
3. Czy ludzie żyjący w różnych epokach mogą pragnąć tego samego, by być
szczęśliwi? Rozważcie to zagadnienie, wykonując kolejne zadania: polegający na bezpośrednim
i podniosłym w tonie zwrocie
a) Przedstawcie własną listę wartości pozwalających osiągnąć do adresata: osoby, idei, zjawiska lub
szczęście. przedmiotu.
b) Wypiszcie dążenia i cele, które mogą być przeszkodą w poczuciu
pełnego zadowolenia z życia.
c) Porównajcie wartości ważne dla współczesnej młodzieży z tymi, które
najbardziej cenił poeta.
d) Sformułujcie wniosek – postarajcie się, aby miał formę rymowanego
dwuwiersza.

4. Przeanalizuj budowę fraszki Jana Kochanowskiego. Ciekawe!
a) Z ilu zwrotek i wersów się składa? 30 czerwca 2019 r. świat czytał dzieło
b) Ile sylab jest w każdym wersie? polskiego poety doctusa – Jana Ko-
c) Czy i jakie rymy występują? Jaki jest ich układ? chanowskiego. W sześciu miejscach –
d) Na podstawie analizy odpowiedz na pytanie: Czy fraszka została w Warszawie, Londynie, Nowym Jorku,
napisana wierszem regularnym, czy nieregularnym?
Los Angeles, Madrycie i w Atenach –
odbyła się sceniczna prezentacja Od-
Rymy – brzmieniowa zgodność zakończeń wyrazów występująca w określonym miejscu prawy posłów greckich przygotowana
w wersie. Na ogół pojawiają się na końcu wersów (rym zewnętrzny), mogą też występować przez międzynarodowy zespół aktorów.
w środku wersu (rym wewnętrzny).
Tekst nowatorskiego pod względem
zastosowanych przez poetę rozwiązań
Ze względu na ich związek z akcentowaniem wyrazów wyróżniamy: teatralnych dzieła powstałego w XVI w.
a) rymy żeńskie – oparte na akcencie na 2. sylabę od końca – rymowane wyrazy mają wybrzmiał tego dnia w pięciu językach
co najmniej dwie sylaby, np. kamieni – zmieni, – polskim, greckim, hiszpańskim oraz
b) rymy męskie – są jednosylabowe, np. dom – grom (na nie zwykle pada akcent).
w dwóch wersjach języka angielskie-
go – XVI-wiecznej, wiernej epoce poety,
Ze względu na stopień podobieństwa rymowanych sylab wyróżniamy: i uwspółcześnionej amerykańskiej.
a) rymy dokładne – np. burza – róża,
b) rymy niedokładne – np. plama – trawa (to tzw. asonanse – rymy oparte
na podobieństwie samogłosek), warg – wróg (to tzw. konsonanse – rymy oparte
na podobieństwie spółgłosek);

Ze względu na układ rymów w wierszu wyróżniamy:
a) rymy regularne: parzyste (aabb), krzyżowe/przeplatane (abab), okalające (abba),
b) rymy nieregularne – nie podlegają stałemu układowi.
Modlitwa – wyznanie wiary,
5. Przeczytaj informację dotyczącą modlitwy i zastanów się, czy fraszka Jana dziękczynienie, prośba albo skrucha
Kochanowskiego ma jej cechy. Jakie elementy w niej dominują – skruchy, skierowana do Boga, bóstwa lub
pochwały, dziękczynienia, błagania? świętych.

29