Page 124 - przyroda 4
P. 124

Skały zwięzłe

       Skały zwięzłe to skały, w których minerały są ze sobą słabo zespolone, dlatego z łatwością można je roz­
       kruszyć w dłoni. Przykładami tego typu skał są less i glina. Część z nich pod wpływem wilgoci staje się
       miękka jak plastelina; dlatego z gliny lepi się różne przedmioty.

















       Less jest zbudowany z drobniutkiego pyłu. Woda opadowa   Glina składa się z różnej wielkości ziaren i okruchów,
       może go łatwo wypłukać, dlatego w lessach tworzą się    występuje płytko pod powierzchnią lub na powierzchni ziemi
       często głębokie wąwozy                                  w wielu miejscach w północnej Polsce


       Skały lite
       Skały lite są najtwardsze. Nie dadzą się zgnieść w dłoni. Twardość tych skał wynika z tego, że minerały
       wchodzące w ich skład są ze sobą zespolone bardzo mocno. Do skał litych należą: granit, bazalt, pia-
       skowiec, sól kamienna, wapień, węgiel kamienny, węgiel brunatny. Te trzy ostatnie powstały
       ze szczątków organizmów.












       Granit składa się z różnobarwnych    Bazalt tworzą tak drobne minerały,   Piaskowiec to skała składająca
       minerałów, które są widoczne gołym   że można je odróżnić dopiero pod    się z posklejanych ze sobą ziaren
       okiem, m.in. z kwarcu. Występuje     mikroskopem. Bazalty występują      piasku. Piaskowce występują
       np. w Tatrach                        m.in. w Sudetach                    m.in. w Sudetach











       Wapienie powstały z posklejanych     Węgiel kamienny powstał  ze         Węgiel brunatny podobnie jak węgiel
       szkieletów organizmów, które żyły    szczątków roślin lądowych. Występuje   kamienny powstał ze szczątków roślin
       w dawnych morzach. Występują         pod powierzchnią ziemi na Śląsku    lądowych. Występuje pod powierzchnią
       np. w okolicach Olkusza i Częstochowy                                    ziemi np. w okolicach Bełchatowa

                                        122



                                                                                                              07.10.2022   11:59:28
   1007_883353_przyroda_KL4_2022_LIFTING_DRUK.indd   122                                                      07.10.2022   11:59:28
   1007_883353_przyroda_KL4_2022_LIFTING_DRUK.indd   122
   119   120   121   122   123   124   125   126   127   128   129