Page 119 - przyroda 4
P. 119

Gleba należy do przyrody ożywionej i przyrody nieożywionej

          Gleba to bardzo ważny składnik środowiska przyrodniczego, należący zarówno do przyrody ożywionej,
          jak i przyrody nieożywionej. Gleba to powierzchniowa warstwa ziemi, zawierająca składniki niezbędne
          do życia i rozwoju roślin. Powstaje ze skał, z udziałem wody (tj. składników przyrody nieożywionej) i pod
          wpływem organizmów (tj. składników przyrody ożywionej).


          Składniki przyrody wpływają na siebie

          Składniki środowiska przyrodniczego są ze sobą ściśle powiązane i mają na siebie wzajemny wpływ.
          Na przykład nad morzem wiatr przenosi piasek, tworząc wydmy, na których panują warunki niekorzyst­
          ne dla organizmów. Pewne trawy dostosowały się jednak do życia na gorącym, suchym piasku i nie dają
          się przysypać jego kolejnym warstwom. Mają giętkie, silne, szybko rosnące łodygi i długie korzenie, które
          sięgają do wilgotnego wnętrza wydmy. Rośliny te umacniają wydmę i powodują, że staje się ona trwałym
          składnikiem środowiska.



                                       POWIETRZE
                                       Im większa wysokość, tym niższa temperatura powietrza
                                       i mniejsza zawartość tlenu w powietrzu






                                                                                             Wydmuchrzyca piaskowa
                                                                                             na wydmie



                                                                                       WODA
                                                                                       Mało tlenu, tlen rozpuszczony
                                                                                       w wodzie, mało światła
           LĄD
           Zmienna temperatura powietrza, czasowy
           lub ciągły niedobór wody, dostęp do światła

          Warunki występujące w środowisku wpływają na żyjące w nim organizmy





          W skrócie                                               Czy już umiesz? Sprawdź się!

                Środowisko przyrodnicze (przyroda) to              1    W czasie drogi ze szkoły do domu
               wszystkie obiekty i zjawiska na ziemi, które            obserwuj przyrodę. Wymień składniki
               powstały w sposób naturalny.                            przyrody ożywionej i przyrody nieożywionej,
                                                                       które udało ci się zauważyć.
                Przyroda ożywiona to rośliny, zwierzęta, grzyby
               i bakterie.                                          2  Wyjaśnij, w jaki sposób człowiek, będący
                                                                       częścią przyrody, wykorzystuje ją do
               Przyrodę nieożywioną tworzą: Słońce, woda,              własnych potrzeb i jak przyroda wpływa
               powietrze, skały, pagórki i zagłębienia terenu.         na człowieka.

                                                                                 117



                                                                                                              07.10.2022   11:59:01
   1007_883353_przyroda_KL4_2022_LIFTING_DRUK.indd   117                                                      07.10.2022   11:59:01
   1007_883353_przyroda_KL4_2022_LIFTING_DRUK.indd   117
   114   115   116   117   118   119   120   121   122   123   124