Page 33 - przyroda 4

Przekonaj się

Czy można samodzielnie zrobić kompas?

Potrzebne materiały: fi liżanka z wodą, metalowy spinacz do papieru, magnes,
niewielki kawałek papieru (o wymiarach około 5 x 5 cm).

Przebieg doświadczenia:

1 Spinacz rozegnij tak, jak pokazano na ilustracji. 3 Obserwuj kartkę do momentu, aż przestanie się
Kilkanaście razy potrzyj magnesem spinacz na poruszać. Zastanów się, jak względem kierunków
całej długości, ruchy wykonuj w jednym kierunku. geografi cznych ustawił się spinacz. W tym celu
przypomnij sobie, gdzie względem pokoju lub kla-
2 Jeden koniec spinacza ostrożnie wbij w kartkę. sy wschodzi lub zachodzi Słońce.
Filiżankę z wodą postaw daleko od metalowych
przedmiotów, od magnesu i kompasu. Kartkę 4 Jeśli nie wiesz jeszcze, gdzie jest kierunek północ-
z wbitym spinaczem delikatnie połóż na wodzie. ny, wyznacz go za pomocą kompasu.

Obserwacje: Jak się zachowuje kartka ze spinaczem? Dotknij kartki, lekko ją obróć. Obserwuj, co się stanie. Czy kartka
ustawia się zawsze w jednakowym położeniu? Porównaj ustawienia spinacza i kompasu.

Wniosek: Sformułuj wniosek dotyczący określania kierunku północnego i zapisz go w zeszycie.

W skrócie

Wyróżnia się cztery główne kierunki geografi czne: północ (N), południe (S), wschód (E), zachód (W)
i cztery kierunki pośrednie: północny zachód (NW), północny wschód (NE), południowy zachód (SW)
i południowy wschód (SE).

Kierunek północny oraz pozostałe kierunki geografi czne można wyznaczyć w terenie, np. na podstawie
obserwacji własnego cienia, cienia gnomonu lub przy użyciu kompasu.

Czy już umiesz? Sprawdź się!

1 Wyjaśnij, w jaki sposób wyznacza się kierunki geografi czne za pomocą kompasu.

2 Naszkicuj w zeszycie prostokąt – to będzie twoja klasa. Zaznacz, gdzie wisi tablica, gdzie są okna i drzwi.
Określ, w którą stronę się kierujesz, idąc ze swojej ławki w stronę drzwi, tablicy lub wybranego okna.
Narysuj i podpisz te kierunki na szkicu.

3 W jaki sposób można wyznaczyć kierunki geografi czne w nocy? Przygotuj prezentację na podstawie
różnych źródeł informacji.

31

07.10.2022 11:55:10
1007_883353_przyroda_KL4_2022_LIFTING_DRUK.indd 31
1007_883353_przyroda_KL4_2022_LIFTING_DRUK.indd 31 07.10.2022 11:55:10