Page 49 - przyroda 4

3.3 Ciśnienie atmosferyczne i wiatr

Podejmij temat z Dlaczego wieje wiatr?
z Czy w Polsce występują huragany?

Ciśnienie atmosferyczne
Powietrze, choć go nie widzimy, jest wszędzie wokół nas. Wydaje się
nam, że nic nie waży, a jednak tak nie jest. Mimo że nie odczuwamy
jego naporu, naciska ono na powierzchnię Ziemi, na wszystko, co nas

otacza, i na nas samych. Nacisk powietrza na powierzchnię Ziemi,
w tym także na znajdujące się na niej przedmioty i organizmy, nazy­
wamy ciśnieniem atmosferycznym. Ciśnienie powietrza mierzy­
my za pomocą barometru w jednostkach zwanych paskalami (Pa).
Osiąga ono duże wartości, dlatego dla wygody podajemy je w hek-
topaskalach (hPa), czyli jednostce 100 razy większej od paskala
(1 hPa = 100 Pa). Barometr

Przekonaj się

Kiedy powstaje ciśnienie?

Potrzebne materiały: duża strzykawka lekarska.

Przebieg doświadczenia:

1 Odciągnij do końca tłok strzykawki i zatkaj palcem jej Ciekawe!
wylot. Za normalne ciśnienie atmosfe-

ryczne uznaje się ciśnienie powiet-
2 Wciskaj i odciągaj na zmianę tłok strzykawki.
rza mierzone w temperaturze 0°C
Obserwacje: Czy na podstawie obserwacji możemy powie- na poziomie morza. Wynosi ono
dzieć, że coś znajdowało się w środku zatkanej 1013 hPa. Jako pierwszy pomiaru
strzykawki? Co czujesz w trakcie poruszania tło- ciśnienia powietrza dokonał Evan-
kiem? Czy możesz wcisnąć go do końca? Jak się gelista Torricelli [czyt. ewandże-
zmienia ciśnienie powietrza w strzykawce? lista torryczelli] w 1643 r. Ten wło-
Wniosek: Z pomocą nauczyciela sformułuj wniosek i za- ski uczony uważany jest za twórcę
pisz go w zeszycie. pierwszego barometru rtęciowego.

47

07.10.2022 11:55:47
1007_883353_przyroda_KL4_2022_LIFTING_DRUK.indd 47
1007_883353_przyroda_KL4_2022_LIFTING_DRUK.indd 47 07.10.2022 11:55:47