Page 50 - przyroda 4

Jak powstaje wiatr?

Ciśnienie, które wywiera powietrze na powierzchnię Ziemi, nie wszę­
dzie jest takie samo. Ciśnienie atmosferyczne zależy od nagrzania
Ziemi. Ciepłe powietrze jest lekkie i przemieszcza się do góry, jak
np. nad ogniskiem, kuchnią albo świeczką. Kiedy nagrzane powietrze
unosi się, to przy samym gruncie znajduje się go mniej i wywiera ono
mniejszy nacisk na powierzchnię. Nad tym miejscem panuje niższe
ciśnienie niż nad tym, gdzie powietrze jest chłodne, ciężkie i osiada.
Powietrze dąży do wyrównania ciśnienia i przemieszcza się z obszaru
Wiatr to poziomy ruch powietrza o wyższym ciśnieniu atmosferycznym w stronę obszaru o niższym
z obszaru o wyższym ciśnieniu ciśnieniu. Tak właśnie powstaje wiatr. Jeśli różnica ciśnienia atmos­
w stronę obszaru o niższym ferycznego między dwoma obszarami jest duża, powietrze przesuwa
ciśnieniu atmosferycznym. się dość szybko i wtedy wieje silny wiatr.

Przekonaj się

Co to jest wiatr? Przebieg doświadczenia:

1 Na stoliku połóż skrawki papieru.
Potrzebne materiały: balon, skrawki papieru.
2 Nadmuchaj balon i zaciśnij palcami jego otwór.
Skieruj wylot balonu na papier. Wypuść powie-
trze z balonu, trzymając go cały czas tak, aby
nie zmienił pozycji.
Obserwacje: Co udało ci się zaobserwować?
Gdzie było większe ciśnienie –
wewnątrz nadmuchanego balonu
czy poza nim?
Wniosek: Sformułuj wniosek i zapisz go
w zeszycie.

Kiedy opisujemy wiatr, określamy jego kierunek i prędkość. Gdy mówimy o kierunku, podajemy za­
wsze, skąd wieje wiatr. Jeśli w prognozie pogody usłyszymy, że będzie wiał wiatr zachodni, to znaczy,
że będzie on wiał z zachodu. Możesz bez trudu określić kierunek wiatru, choć tylko orientacyjnie. W tym
celu na dworze wystaw w górę zwilżony palec wskazujący. Z jednej strony palca poczujesz chłód – wła­
śnie z tej strony wieje wiatr.
Gdy opisujemy wiatr, podajemy również jego prędkość. Wyrażamy ją w metrach na sekundę (m/s)
lub w kilometrach na godzinę (km/h). Prędkość wiatru mierzymy za pomocą wiatromierza.

48

07.10.2022 11:55:47
1007_883353_przyroda_KL4_2022_LIFTING_DRUK.indd 48 07.10.2022 11:55:47
1007_883353_przyroda_KL4_2022_LIFTING_DRUK.indd 48