Page 155 - wos 8

6.6. Państwo, jego istota, cechy i funkcje

Podejmij temat z Jak sądzisz, czy możliwe byłoby wybudowanie dróg, linii kolejowych,
gmachów użyteczności publicznej, gdyby nie istniała władza państwowa?

Czym jest państwo?
Państwo często kojarzy się z ojczyzną, z którą łączą nas silne więzi osobiste
i wspólnotowe. Jest miejscem spędzania dzieciństwa, młodości, życia rodzin- ludzie terytorium
nego, przyjaźni i pracy zawodowej. Państwo jest niewątpliwie czymś bardzo
ważnym w życiu jednostki i całych społeczności. Co warto o nim wiedzieć? państwo
Teoretycy państwa wypracowali przez stulecia różne jego definicje. Naj-
bardziej przystępna i popularna jest definicja trójelementowa, której twórcą władza
jest Georg Jellinek. Wynika z niej, że państwo to wspólnota polityczna lu-
dzi na danym terytorium, wyposażona w określoną władzę. Członkami pań-
stwa są jego obywatele, a przejawem tożsamości jego symbole: godło, flaga Koncepcja państwa według
i hymn. Obecnie na całym świecie istnieje 195 państw uznanych oficjalnie Georga Jellinka.
przez ONZ. Georg Jellinek (1851–1911) –
Państwo jako wspólnota obywateli ma pewne charakterystyczne cechy. Są to: niemiecki prawnik, teoretyk
• terytorialność – państwo obejmuje swoją władzą ludzi znajdujących państwa i prawa, profesor
się na danym terytorium, zachowuje wyłączność do danego terytorium uniwersytetów w Wiedniu, Bazylei
i Heidelbergu.
i broni jego integralności,
• polityczność – państwo jest organizacją polityczną, gdyż jego aktyw-
ność koncentruje się wokół rządzenia i władzy, która pojmowana jest jako Ciekawe!
zdolność do zarządzania społeczeństwem zajmującym określone teryto- Terytorium państwa to zarówno obszar
rium państwowe, lądowy, jak i wody przybrzeżne, obszar
• suwerenność – państwo jest organizacją suwerenną. Suwerenność ma w głębi ziemi, strefa powietrzna nad jej
obszarem, a także statki wodne i po-
wymiary wewnętrzny i zewnętrzny. Suwerenność wewnętrzna oznacza, wietrzne. Zagraniczne placówki dyplo-
że władza państwowa jest władzą najwyższą (zwierzchnią) na danym matyczne (ambasady, konsulaty), wbrew
obszarze i sama decyduje o swoim zakresie działania. Jest niezależna od niektórym opiniom, nie należą do teryto-
organizacji działających w państwie. Suwerenność zewnętrzna natomiast rium państwa, które reprezentują.
oznacza, że państwo jest organizacją niezależną od innych państw w po-
dejmowaniu decyzji i może dobrowolnie nawiązać równorzędne stosunki
z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi oraz swobodnie
kształtować swój ustrój polityczny i społeczno-gospodarczy,
• przymusowość – państwo jest organizacją przymusową. Przynależność
do państwa, czyli obywatelstwo, łączy się z określonymi uprawnieniami
i obowiązkami. Przykładowo osoby przebywające na terytorium danego
państwa są zobowiązane do przestrzegania obowiązujących reguł praw- Ambasada Polski w Berlinie
nych. Naruszanie porządku prawnego związane jest z możliwymi sank- to terytorium Republiki Federalnej
cjami (karami). Niemiec.

153