Page 156 - wos 8

Funkcje państwa

Była już mowa o tym, że każdy naród dąży do posiadania własnego państwa.
Dlaczego jest to tak bardzo istotne dla narodowej społeczności? Państwo jako
organizacja społeczeństwa pełni szereg funkcji. Jego działalność obejmuje róż-
ne obszary życia społecznego.

Funkcje państwa
Muzeum Powstania
Warszawskiego. Budowa wewnętrzne zewnętrzne
nowoczesnych muzeów to przykład (obejmujące działalność państwa (obejmujące aktywność
realizacji funkcji kulturalno- zmierzającą do zagwarantowania międzynarodową państwa
-oświatowej przez państwo polskie. ładu, bezpieczeństwa i rozwoju i obronę przed zagrożeniem
wewnętrznego) zewnętrznym)

• porządkowa – działania na rzecz • prowadzenie polityki zagranicznej
Ciekawe!
zagwarantowania ładu i porządku – nawiązywanie i utrzymywanie
Teoretycy państwa i prawa wyróżniają w państwie, kontaktów z innymi państwami oraz
organizacjami międzynarodowymi,
dwie skrajne koncepcje udziału państwa • prawodawcza – tworzenie prawa • obrona terytorium – zapewnienie
obowiązującego w państwie,
w życiu publicznym. Pierwsza zakłada • administracyjna – zarządzanie bezpieczeństwa mieszkańcom
jego minimalny udział w zapewnieniu poszczególnymi dziedzinami życia państwa i ich mieniu oraz strzeżenie
istniejącego stanu rzeczy. Państwo, sku- publicznego, granic przed napaścią zewnętrzną
piając się na zagwarantowaniu bezpie- • socjalna – zapewnienie obywatelom
czeństwa obywateli, pozwala im decy- państwa minimum egzystencji i pracy,
dować o własnych sprawach (państwo • kulturalno-oświatowa – wspieranie
rozwoju oświaty, kultury i badań
nocnym stróżem). Druga natomiast za- naukowych, ochrony dziedzictwa
kłada, że państwo jest bardzo aktyw- narodowego,
ne w różnych sferach życia społeczne- • gospodarcza – różne formy
go (państwo opiekuńcze). Współczesne oddziaływania na gospodarkę,
państwa w większości łączą w praktyce tworzenie warunków jej rozwoju,
promowanie w świecie
cechy jednej i drugiej koncepcji.
Podział funkcji państwa.
Ciekawe!
z Podaj po jednym przykładzie konkretnych działań państwa, świadczących
o wypełnianiu przez nie poszczególnych funkcji.

Władza w państwie

Władza państwowa jest definiowana jako zdolność do zarządzania społeczeń-
stwem zajmującym określone terytorium państwowe. W praktyce sprowadza
się ona do wydawania decyzji i ich egzekwowania. Jest zatem czynnikiem
decydującym o tym, czy państwo właściwie wypełnia swoje funkcje.
Władza, jako nieodzowny element struktury państwa, zgodnie z obowią-
zującym w państwie prawem ma przypisane sobie kompetencje (uprawnie-
nia). Są to przede wszystkim uprawnienia prawodawcze, czyli uchwalanie
nowego lub zmiana obowiązującego prawa, oraz uprawnienia wykonawcze,
czyli wprowadzanie uchwalonego prawa w życie. Władza państwowa ma
Po raz pierwszy w Europie władza pań-
stwa została uregulowana i opisana również uprawnienia kontrolne i może stosować sankcje (kary) w przypadku
w polskiej Konstytucji 3 maja z 1791 r. naruszenia obowiązującego prawa.

154