Page 77 - wos 8

Gdy czynu karalnego dopuszcza się ktoś między 13. a 17. rokiem życia, Czyny karalne popełnione przez
wtedy sąd z zasady stosuje środki przewidziane w Ustawie o postępowa- nieletnich w Polsce (lata 2010–2018)
niu w sprawach nieletnich. W zależności od wagi popełnionego czynu, 100
charakteru i osobowości sprawcy, jego sytuacji rodzinnej, środowiska wycho- tys.
80
wawczego i stopnia demoralizacji, może to być upomnienie, zobowiązanie do tys.
określonego postępowania czy naprawienia szkody, nadzór rodziców, orga- 60
nizacji społecznej lub kuratora, umieszczenie w rodzinie zastępczej, ośrodku tys.
40
szkolno-wychowawczym, zakładzie poprawczym. Z założenia sąd rodzinny tys.
(przed takim odpowiada nieletni) kieruje się zawsze dobrem nieletnich, a kara tys.
20
ma wymiar środków wychowawczych lub poprawczych. 0
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Przemoc i agresja Źródło: Biuro Prewencji i Ruchu Drogowego
KGP, w: https://desecuritate.uph.edu.pl,
Negatywnymi zjawiskami społecznymi, które często prowadzą do przestępstw dostęp: 22.10.2019 r.
i wykroczeń, są przemoc i agresja. Oba pojęcia są bliskoznaczne, ale nie
oznaczają tego samego zjawiska. W przypadku przemocy zawsze bowiem
mamy do czynienia z przewagą sprawcy nad ofiarą. Taki układ sił powo- O ile razy większa była liczba prze-
stępstw, które popełnili nieletni w 2011 r.,
duje, że walka z przemocą w większości przypadków wymaga pomocy in- w stosunku do takiej liczby w roku 2018?
nych, interwencji z zewnątrz. W polskim prawie przemoc to jednorazowe
albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa
lub dobra osobiste danej osoby, w szczególności narażające tę osobę na nie-
bezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające jej godność, nietykalność
cielesną, wolność, powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicz-
nym, krzywdę i cierpienie. Wśród rodzajów przemocy wyróżnia się m.in.:
• przemoc fizyczną – wszelkiego rodzaju działania bezpośrednie z uży-
ciem siły, których rezultatem jest nieprzypadkowe zranienie, uszkodzenie
ciała lub zaistniałe ryzyko takiego uszkodzenia,
• przemoc psychiczną – wyrządzanie komuś krzywdy za pomocą słów
i środków niewerbalnych bez użycia siły fizycznej (np. poprzez groźby, wy-
zwiska). Może wywoływać u ofiary lęk i utratę poczucia własnej wartości.

Przejawy przemocy fizycznej Przejawy przemocy psychicznej

• popychanie • wyśmiewanie
• obezwładnianie • poniżanie
• ciągnięcie za włosy • upokarzanie
• szczypanie • zawstydzanie
• kopanie • narzucanie własnych poglądów Ciekawe!
• duszenie • ciągłe krytykowanie W kilku przypadkach, jeżeli nieletni
• bicie • kontrolowanie ukończył 15 lat, sąd może traktować
• oblewanie wrzątkiem lub substancjami • ograniczanie kontaktów z innymi ludźmi go jak dorosłego i skazać na karę po-
żrącymi • stosowanie gróźb zbawienia wolności. Dzieje się tak, gdy
• użycie broni • szantażowanie nieletni np. dopuścił się zabójstwa, roz-
boju, spowodował ciężki uszczerbek na
Przejawy przemocy. zdrowiu lub zagrożenie dla wielu osób .

75