Page 148 - biologia 6

4.5 Historia życia na Ziemi

Podejmij temat

Skąd się wzięło życie na Ziemi?
Jak to się stało, że zamieszkują
ją tak rozmaite organizmy?

Jak powstało życie na Ziemi?
Powstanie Ziemi datujemy na ok. 4,5 miliarda lat temu. Na nowo powstałej planecie nie od razu ist-
niały oceany. Po tym, jak na Ziemi pojawiła się woda, powstały w niej – m.in. prawdopodobnie pod
wpływem wyładowań elektrycznych – związki chemiczne zawierające pierwiastki biogenne. Dzięki temu
ponad 3,5 miliarda lat temu powstały pierwsze istoty żywe. Miały postać prostych, małych, kulistych
organizmów jednokomórkowych. W tamtym czasie w atmosferze ziemskiej nie było jeszcze tlenu. Gaz
ten pojawił się w powietrzu ok. 400 milionów lat później, kiedy bakterie, określane jako sinice, zaczęły
wykorzystywać energię słoneczną do przeprowadzania fotosyntezy. Produktem tego procesu był tlen,
którego zawartość stopniowo zwiększała się w atmosferze naszej planety, aby osiągnąć obecny poziom
ok. 1,7 miliarda lat temu. Pierwsze zwierzęta powstały 800–600 milionów lat temu i wyglądały zupełnie
inaczej niż współczesne organizmy.

Ewolucja a różnorodność form życia

Gatunki, które współcześnie występują na Ziemi powstały w wyniku stopniowych zmian organizmów
żyjących w przeszłości, czyli wskutek ewolucji.
Ewolucja jest procesem bardzo powolnym, nie da się go zaobserwować w ciągu życia jednego człowie-
ka. Wynika z powstawania niewielkich różnic między organizmami należącymi do danego gatunku, np.
w budowie komórek, narządów bądź odporności na choroby. Ta zmienność sprawia, że jedne osobniki
skuteczniej radzą sobie z panującymi warunkami środowiska niż inne (np. lepiej znoszą chłód, choroby,
łatwiej zdobywają pokarm czy szybciej uciekają przed drapieżnikami). Dzięki temu żyją dłużej i mają
liczniejsze potomstwo. Osobniki mniej wytrzymałe szybciej giną. W ten sposób następuje naturalna
selekcja, co jest określane jako dobór naturalny: cechy korzystne dla przeżycia organizmu są przeka-
zywane potomstwu i w ten sposób wzmacniane, a inne – odrzucane.
Tę prawidłowość jako pierwszy opisał Karol Darwin w XIX wieku i przedstawił jako teorię ewo-

lucji wskutek doboru naturalnego.

146

0604_881341_Biologia_6_DRUK.indd 146 04.06.2019 11:35:07