Page 42 - biologia 6

2.1 Charakterystyka stawonogów. Skorupiaki

Podejmij temat

Na zdjęciach pokazano różne zwierzęta
bezkręgowe zaliczane do stawonogów.
Jakie wspólne cechy, według ciebie,
mogły zadecydować o zaklasyfi kowa-
niu tych zwierząt do jednej grupy?
Gdzie można spotkać stawonogi?

Cechy wspólne stawonogów

Stawonogi to grupa zwierząt, do której należą m.in. skorupiaki, pajęczaki i owady. Ich przedstawicieli
pokazano na zdjęciach w Podejmij temat.
Wszystkie wymienione zwierzęta mają cechy wspólne. O jednej z nich informuje nas już sama nazwa
stawonogi – są to bezkręgowce, które mają odnóża składające się z części połączonych stawami. Poza
tym mają one gruby i mocny pancerz zbudowany z chityny (jest to rodzaj cukru). Pancerz ten odgrywa
rolę szkieletu zewnętrznego, ponieważ od wewnątrz przyczepione są do niego mięśnie (il. 2.1).
Inną cechą łączącą stawonogi jest ciało zbudowane z głowy, tułowia i odwłoka lub głowotułowia
(utworzonego wskutek zrośnięcia się głowy z tułowiem) i odwłoka. Wszystkie wymienione części ciała
powstały w wyniku połączenia się segmentów budujących organizmy stawonogów.
Na głowie i w przedniej części głowotułowia znajdują się odnóża służące do odbierania wrażeń zmy-
słowych i pobierania pokarmu. Z kolei na tułowiu i w dalszej części głowotułowia są odnóża kroczne,
które umożliwiają ruch (bieganie, skakanie), a także grzebanie, chwytanie, a nawet wydawanie dźwięków.

chitynowy pancerz
– jest wytworem nabłonka

odnóże

mięśnie – są przyczepione stawy – łączą człony odnóża; w tych miejscach
do pancerza chityna nie jest stwardniała, lecz elastyczna

2.1 Człony odnóży są połączone ruchomo, dlatego stawonogi mogą się łatwo i szybko poruszać

40

0604_881341_Biologia_6_DRUK.indd 40 04.06.2019 11:30:50