Page 44 - biologia 6
P. 44

Budowa skorupiaków na przykładzie raka
       Rak (il. 2.4) jak większość skorupiaków żyje w środowisku wodnym. Nazwa skorupiaki wiąże się z do-
       brze widocznym, okresowo zrzucanym pancerzem przypominającym skorupę. Pancerz raka jest gruby
       i twardy, ponieważ oprócz chityny zawiera dużo wapnia.
          Ciało raka zbudowane jest z dwóch części: głowotułowia i odwłoka. Ma 19 par odnóży (w tym
       5 par odnóży krocznych), zróżnicowanych pod względem budowy zewnętrznej i funkcji (il. 2.5).







       Ciekawe!

       Samice i samce raka różnią się
       budową. Osobniki  płci  męskiej
       są z reguły większe i mają po-
       tężniejsze  szczypce. Poza tym
       u samców głowotułów jest szer-                                                         Oczy raka są
       szy niż odwłok, a u samic odwrot-                                                      ulokowane na
       nie, co jest związane z noszeniem    2.4    Rak szlachetny jest jednym z gatunków raków   słupkach w przedniej
       jaj i opieką nad młodymi.            występujących w Polsce                            części głowotułowia

                       Zrośnięcie głowy z tułowiem nadaje ciału raka opływowy kształt

                                                 głowotułów               odwłok
                                                                                              6 par odnóży
                                                                                              odwłokowych;
                                                                                         1555555555525555555555315555555555255555555553
                                                                                              umożliwiają pływanie;
                                                                                              u samic pierwsze
                                                                                              5 par służy do
                                                                                              przytrzymywania jaj,
                                                                                       1
                                                                                              a potem małych raków

                                                                   3
                                                                                              wachlarz – powstał
                                                                                              ze zrośnięcia
                                                                                              ostatniej pary odnóży
                                                                                              odwłokowych
                                                                                              z ostatnim segmentem
                                                                                              odwłoka; pozwala
       czułki – 2 pary odnóży – są to                                                         odskoczyć w tył w razie
       narządy zmysłów, wrażliwe                                                              zagrożenia
       na zapach i dotyk

       6 par odnóży gębowych; tworzą aparat gębowy       5 par odnóży krocznych; pierwsza to kleszcze
       otaczający otwór gębowy; ich rolą jest rozdrabnianie   służące do chwytania i rozszarpywania pokarmu;
       pokarmu i podawanie go do jamy gębowej            u podstawy odnóży krocznych znajdują się skrzela


       2.5   Budowa zewnętrzna raka. Widok od strony brzusznej

                                        42



   0604_881341_Biologia_6_DRUK.indd   42                                                                      04.06.2019   11:30:56
   39   40   41   42   43   44   45   46   47   48   49