Page 11 - biologia 7

Metabolizm

Zarówno w organizmach jednokomórkowych, jak i wielokomórkowych za-
chodzi wiele procesów, podczas których odbywa się przekształcanie związków
chemicznych i magazynowanie lub uwalnianie energii niezbędnej do życia
tych organizmów. Procesy te często są skomplikowane i wieloetapowe, a po-
nadto wpływają wzajemnie na siebie, tworząc swoistą sieć (il. 1.2) określa-
ną jako metabolizm. Przejawem metabolizmu organizmu są podstawowe Metabolizm – wszystkie przemiany
czynności życiowe, takie jak np. odżywianie, wydalanie. Reakcje metabolicz- chemiczne zachodzące w organizmie,
ne zachodzące w organizmie i prowadzące do przekształcania związków che- niezbędne do podtrzymania procesów
micznych są także nazywane przemianą materii. życiowych.

1.2 Reakcje metaboliczne tworzą zależne od siebie szlaki lub cykle. Niekiedy
przedstawiane są one na rysunkach przypominających schemat transportu Ciekawe!
publicznego. Na ilustracji kolorami przedstawiono niektóre szlaki i cykle zachodzące
w komórkach mięśniowych. Wskazują one sposoby wykorzystania lub produkcji Nieprawidłowości w przebiegu proce-
wymienionych substancji chemicznych (głównie cukrów i aminokwasów) niezbędnych sów metabolicznych mogą prowadzić
do pracy mięśni i ich budowy. (Użyte nazwy na schemacie nie są obowiązkowe) do poważnych problemów. U zdrowych
osób cukry zawarte w pokarmie są prze-
kształcane w glukozę. U osób chorych
Fizjologia – nauka o procesach życiowych
na galaktozemię zaburzenia metabo-
Fizjologia to dziedzina biologii i medycyny zajmująca się badaniem procesów liczne uniemożliwiają przekształcenie
życiowych organizmów. Nazwa powstała w wyniku połączenia dwóch greckich w glukozę cukru o nazwie galaktoza.
słów: physis (natura) i logos (wiedza, słowo). Podobnie jak w innych dziedzinach Może to prowadzić m.in. do uszkodze-
nauk przyrodniczych wiedza z zakresu fizjologii jest zdobywana głównie po- nia wątroby, nerek i układu nerwowego.
Chorzy muszą ograniczać spożycie ga-
przez doświadczenia (eksperymenty) i obserwacje. Aby informacje uzyskane laktozy, czyli przede wszystkim unikać
dzięki nim były wiarygodne, należy przestrzegać zasad dotyczących prawidło- produktów mlecznych, które zawierają
wego planowania oraz przeprowadzania doświadczeń i obserwacji (patrz s. 10). ten cukier.

9

06.12.2022 16:38:16
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 9 06.12.2022 16:38:16
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 9