Page 13 - biologia 7
P. 13

Więcej na temat


          Nagroda Nobla

          Jedna z pięciu Nagród Nobla jest przyznawana w dziedzinie fi zjologii lub
          medycyny. Po raz pierwszy otrzymał ją w 1901 r. niemiecki naukowiec Emil Adolf
          von Behring  [czyt. fon bering]. Najmłodszym laureatem tej nagrody był kana-
          dyjski lekarz Frederick Banting [czyt. frederik bentin], który wsławił się odkry-
          ciem insuliny – substancji niezbędnej do utrzymania prawidłowego poziomu
          cukru w organizmie. Za swoje odkrycie 32-letni Banting został uhonorowany
          Nagrodą Nobla w dziedzinie fi zjologii lub medycyny w 1923 r. W ostatnich   Nagroda Nobla w dziedzinie
          latach przyznano ją m.in. za uzyskanie wiedzy na temat: transportu różnych   fi zjologii lub medycyny jest
                                                                                     wręczana przez Instytut Karolinska
          komórek nerwowych odpowiadających za orientację przestrzenną (2014 r.),    na mocy testamentu Alfreda Nobla
          charakterystykę procesów towarzyszących rytmowi dobowemu (2017 r.),        – szwedzkiego naukowca, który
          odkrycie receptorów temperatury i dotyku (2021 r.).                        wynalazł dynamit





          Obecnie w fi zjologii, podobnie jak w innych dziedzinach biologii i medycyny,
          powszechne jest wykorzystywanie metod biologii molekularnej, m.in. analiz
          kwasów nukleinowych i białek. Fizjologia jest także ściśle powiązana z inną
          dziedziną biologii i medycyny – anatomią, która dotyczy budowy elementów
          organizmu, zarówno zdrowych, jak i zmienionych w wyniku rozwoju cho-
          roby. Do podstawowych technik badawczych wykorzystywanych w anatomii
          należą analizy mikroskopowe, USG i rezonans magnetyczny.







          W skrócie                                             Czy już umiesz? Sprawdź się!

               Organizm człowieka ma budowę hierarchiczną,       1   Wymień nazwy układów narządów człowieka
              w której komórki tworzą struktury wyższego rzędu:     i przynajmniej  3 należące do nich elementy, które
              tkanki, narządy i układy narządów.                    odpowiadają za:

               W komórkach organizmów zachodzą liczne reakcje       a)  odżywianie,
              chemiczne, które wszystkie razem są określane jako    b) oddychanie,
              metabolizm.                                           c) rozmnażanie.
                Dzięki reakcjom metabolicznym mogą zachodzić     2  Dobierzcie się w pary lub nieduże grupy.
              procesy życiowe niezbędne do przeżycia organizmu.     Zaproponujcie i zaplanujcie zgodnie z metodą
                                                                    naukową doświadczenie  dotyczące fi zjologii
               Doświadczenie przeprowadza się zgodnie               człowieka. Krótko opiszcie jego kolejne etapy.
              z metodą naukową, na którą składają się m.in.
              problem badawczy, próby kontrolne i badawcze.      3  W dostępnych źródłach znajdź informacje na temat
              Każde doświadczenie i każda obserwacja powinny          2 wybranych zaburzeń metabolicznych. Ustal, na
              być kilka razy powtórzone.                            czym polegają i jaki mają wpływ na funkcjonowanie
                                                                    organizmu człowieka.



                                                                                   11



                                                                                                              06.12.2022   16:38:17
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   11                                                               06.12.2022   16:38:17
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   11
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18