Page 179 - biologia 7

Podsumowanie działu 6

Ważne pojęcia

zmysły bodziec receptor narządy zmysłów oko czopki pręciki siatkówka
soczewka rogówka źrenica tęczówka dalekowzroczność krótkowzroczność astygmatyzm
akomodacja oka ucho przewód słuchowy błona bębenkowa kosteczki słuchowe ślimak
kanały półkoliste nabłonek węchowy kubki smakowe receptory zmysłu dotyku
impulsy nerwowe neuron dendryt akson osłonka mielinowa ośrodkowy układ nerwowy
nerw synapsa mózgowie mózg móżdżek pień mózgu rdzeń kręgowy półkule mózgowe
kora mózgowa obwodowy układ nerwowy nerwy nerw czuciowy nerw ruchowy
somatyczny układ nerwowy autonomiczny układ nerwowy współczulny układ nerwowy
przywspółczulny układ nerwowy odruch łuk odruchowy odruch bezwarunkowy
odruch warunkowy stres sen depresja substancje psychoaktywne uzależnienie

Za pomocą receptorów człowiek odbiera bodźce ze środowiska zewnętrznego i z wnętrza swojego organizmu.
Receptory są komórkami nerwowymi lub komórkami połączonymi z komórkami nerwowymi. Tworzą narządy
zmysłów lub są rozproszone w organizmie. Informacje o bodźcach odebrane przez receptory docierają nerwami
do odpowiednich obszarów rdzenia kręgowego, a stamtąd do kory mózgowej, gdzie są analizowane. Nerwami
ruchowymi jest wysyłana informacja o reakcji do efektorów, np. mięśni.
Odbieranie i reagowanie na bodźce przez układ nerwowy
reakcja organizmu
impuls impuls
nerwowy rdzeń kręgowy, nerwowy
bodziec receptor efektor
kora mózgowa
nerwy nerwy
czuciowe ruchowe
Charakterystyka zmysłów

Zmysł Narząd Rodzaj bodźca Receptory Obszar mózgu

bodźce świetlne fotoreceptory (komórki kora wzrokowa w płacie
wzrok oko
(optyczne) światłoczułe) potylicznym
bodźce dźwiękowe
słuch ucho (akustyczne; drgania urzęsione komórki kora słuchowa w płacie
skroniowym
w ślimaku
powietrza)
mechaniczne zmiany
równowaga ucho położenia rzęsek urzęsione komórki móżdżek
w kanałach półkolistych
wywołane ruchem głowy
nos (nabłonek chemiczne bodźce komórki nerwowe
węch kora węchowa
węchowy nosa) zapachowe w nabłonku węchowym
chemiczne bodźce komórki w kubkach
smak język kora smakowa
smakowe smakowych
zmodyfi kowane komórki
dotyk skóra mechaniczne, termiczne nerwowe rozproszone kora czuciowa w płacie
ciemieniowym
w skórze

177

06.12.2022 16:42:33
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 177 06.12.2022 16:42:33
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 177