Page 37 - biologia 7
P. 37

Podsumowanie działu 1




              Ważne pojęcia



             metabolizm          przemiana materii          fi zjologia          doświadczenie          obserwacja          budowa hierarchiczna
                komórka          tkanka          narząd          układ narządów          układ ruchu          układ kostny (szkielet)          kości
                 nasada          trzon          szpik kostny          szkielet osiowy          kręgosłup          czaszka          klatka piersiowa
             szkielet kończyn          szkielet obręczy          stawy          szwy          tkanka kostna zbita          tkanka kostna gąbczasta
              okostna          mięśnie szkieletowe          brzusiec          włókno mięśniowe          ścięgno          skrzywienia kręgosłupa
                     dyskopatia          płaskostopie          krzywica          osteoporoza          naskórek          skóra właściwa
                        warstwa podskórna          gruczoły          wytwory skóry          warstwa rogowa          melanina
                         promieniowanie UV          czerniak          grzybica          łojotok          świerzb          wszawica



              Fizjologia bada procesy życiowe organizmów zachodzące dzięki reakcjom metabolicznym.
              Człowiek należy do organizmów wielokomórkowych o budowie hierarchicznej.

              Układ ruchu tworzą: szkielet (układ kostny) i mięśnie szkieletowe.


           Element układu ruchu                  Szkielet                             Mięśnie szkieletowe

           elementy budujące    •  kości zbudowane z tkanki kostnej i niewielkiej   •  mięśnie zbudowane z tkanki mięśniowej
                                  ilości tkanki chrzęstnej                   poprzecznie prążkowanej
                                •  stawy zbudowane z tkanki łącznej – czyli   •  ścięgna zbudowane z tkanki łącznej – łączą
                                  ruchome połączenia kości                   mięśnie z kośćmi
           funkcje              •  rusztowanie dla mięśni szkieletowych   •  ruch organizmu i jego elementów
                                •  ochrona narządów wewnętrznych          •  utrzymanie prawidłowej postawy ciała
                                •  tworzenie komórek krwi (szpik kostny)   •  oddychanie
                                •  umożliwianie ruchu organizmu (wraz z układem   •  wydawanie dźwięków
                                  mięśniowym)                             •  wyrażanie emocji

               W układzie kostnym (szkielecie) człowieka wyróżnia się szkielet osiowy oraz szkielet kończyn i szkielet obręczy.



                                                     Układ kostny (szkielet)





                                                                                                    s
                                                                s
                            szkielet osiowyzkielet osiowy            szkielet obręczyzkielet obręczy           szkielet kończynzkielet kończyn
                            s


           •  kręgosłup                        •  obręcz barkowa (obojczyki, łopatki)  •  szkielet kończyn górnych
           •  czaszka                          •  obręcz miedniczna (kości         •  szkielet kończyn dolnych
           •  klatka piersiowa (żebra i mostek)   miedniczne)


               Wyróżnia się kości długie, krótkie, płaskie i różnokształtne. Za odżywianie i ochronę kości odpowiada okostna.

                                                                                   35



                                                                                                              06.12.2022   16:39:03
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   35                                                               06.12.2022   16:39:03
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   35
   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42