Page 11 - biologia 8

1.2 O wyglądzie i sposobie funkcjonowania każdego organizmu decyduje
informacja zapisana w jego DNA

Lokalizacja i wielkość DNA

DNA jest zawarty w niemal każdej komórce organizmu. Najczęściej
znajduje się w jądrze komórkowym (il. 1.3). W organizmach, które nie mają Ciekawe!
wyodrębnionego jądra komórkowego (u bakterii), DNA jest zlokalizowa- Niewielkie ilości DNA znajdują się tak-
ny w cytoplazmie. W zależności od organizmu może mieć różną wielkość, że w mitochondriach i chloroplastach.
jednak nigdy nie jest widoczny gołym okiem – grubość cząsteczki DNA to Jego cząsteczki mają tam najczęściej
formę kolistą. Zawierają informacje do-
ok. 2 nanometry (czyli milionowe części milimetra)! Możliwe jest natomiast tyczące m.in. białek zaangażowanych
wyizolowanie DNA znajdującego się w komórkach budujących większą struk- odpowiednio w proces oddychania tle-
turę, np. owoc, i uwidocznienie go w roztworze (patrz Krok po kroku, s. 10). nowego lub fotosyntezy.

1.3 Zawarty w jądrze komórkowym DNA (niebieski) można uwidocznić dzięki
specjalnym barwnikom i obejrzeć w dużym powiększeniu np. za pomocą
mikroskopu konfokalnego (zdjęcie po lewej). W jeszcze większym powiększeniu –
w mikroskopie elektronowym (na zdjęciu po prawej), DNA jest widoczny jako nić

W jaki sposób DNA decyduje o cechach organizmów?

Prowadzone przez szereg lat badania pozwoliły stwierdzić, że w DNA każde-
go organizmu można wyróżnić fragmenty określane jako geny. Ustalono, że Gen – fragment DNA, najczęściej
większość z nich zawiera informacje o budowie białek, tj. składzie i kolej- zawierający informację o budowie
ności budujących je aminokwasów. białka.
Białka pełnią różnorodne funkcje w organizmie. Są składnikami budulco-
wymi komórek, uczestniczą w transporcie rozmaitych substancji, są niezbędne
do przeprowadzania wszystkich procesów życiowych warunkujących przeżycie
komórek, a w konsekwencji organizmu. Zestaw białek wytwarzanych w danej
komórce, a także tkance czy narządzie decyduje o cechach organizmu.

9