Page 16 - biologia 8
P. 16
Kopiowanie DNA
Każda nowo powstająca komórka otrzymuje w postaci DNA kompletną in-
formację genetyczną. Jest ona instrukcją dotyczącą jej budowy i działania.
W związku z tym podziałowi komórki towarzyszy powielenie znajdującego
się w niej DNA, a następnie jego precyzyjne rozdzielenie do powstających ko-
Replikacja – proces kopiowania mórek potomnych. Proces kopiowania DNA jest określany jako replikacja.
DNA, w wyniku którego powstają W trakcie replikacji nici DNA zostają miejscowo rozplecione. Do każdej
2 cząsteczki potomne o takiej samej z nich zostaje dobudowana druga – nowa nić. Odbywa się to zawsze zgodnie
budowie jak wyjściowa cząsteczka. z zasadą komplementarności. Jeśli w „starej” nici występuje adenina, w no-
wej dobudowana zostanie tymina, natomiast naprzeciwko guaniny pojawi się
cytozyna. Dzięki temu na podstawie sekwencji, czyli składu i kolejności nu-
kleotydów w jednej nici, powstaje druga, zawierająca odpowiednie nukleoty-
dy, a informacja genetyczna zapisana w cząsteczce DNA zostaje zachowana
(il. 1.4).
2 cząsteczki
DNA
cząsteczka
DNA
rozplecione „nowa” nić
nici DNA
„stara” nić
1.4 Dzięki procesowi replikacji z 1 wyjściowej cząsteczki DNA powstają 2 kompletne cząsteczki o takiej samej budowie.
Każda z nich jest zbudowana z 1 „starej” i 1 „nowej” nici. Podczas podziału komórki rodzicielskiej cząsteczki DNA są
przekazywane do komórek potomnych
Chromosomy
W komórkach, które się nie dzielą, DNA jest widoczny w postaci długich cien-
kich nici (patrz il. 1.3, s. 9). Podziałowi komórki towarzyszy nie tylko powielenie
ilości DNA, lecz także zmiana jego wyglądu – poprzez zagęszczenie i two-
Chromosom – jedna z form rzenie pogrubionych i wydłużonych struktur określanych jako chromosomy
organizacji materiału genetycznego (il. 1.5). Chromosomy są zbudowane z 2 chromatyd. Każda z nich zawiera
w komórce. cząsteczkę DNA powstałą w wyniku replikacji. Miejsce, w którym chromatydy
łączą się, jest określane jako centromer. Powstanie chromosomów umożliwia
poprawne rozdzielenie skopiowanego materiału genetycznego do komórek
potomnych.
14
