Page 13 - biologia 8

Więcej na temat

Ile genów mają organizmy?

Organizmy są niezwykle zróżnicowane pod względem budowy i sposobu
funkcjonowania. Przez wiele lat zastanawiano się, na ile stopień złożoności
danego organizmu koreluje z liczbą genów, które znajdują się w jego komór-
kach. Intensywny rozwój biologii molekularnej – dziedziny biologii, która zaj-
muje się m.in. wpływem cząsteczek takich jak kwasy nukleinowe (w tym DNA)
i białek na funkcjonowanie organizmów – pozwolił na sukcesywne groma-
dzenie wiedzy na ten temat. Obecnie wiadomo, że liczba genów u człowieka
wynosi 20–25 tys., podobnie jak u... kury domowej. Mniej genów mają organi-
zmy takie jak muszka owocowa (14 tys.), drożdże (6 tys.) czy bakteria pałeczka
okrężnicy (3 tys.). Więcej genów niż u człowieka występuje m.in. u myszy domo-
wej (30 tys.) czy w ryżu siewnym (50 tys.). Obecnie wiemy już, że to nie liczba
genów decyduje o stopniu złożoności organizmów.
Za rekordzistę w świecie zwierząt jest uważana rozwielitka pchłowata
(Daphnia pulex, il.) z 31 tys. genów. Jeszcze więcej, bo 60 tys. genów, stwierdzono
u rzęsistka pochwowego (Trichomonas vaginalis) – protista wywołującego cho- Liczbę genów u rozwielitki
określono w 2011 r. Od tego
robę pasożytniczą narządów płciowych. Z kolei inny pasożyt układu moczowo- czasu należy do niej rekord
-płciowego człowieka – bakteria Mycoplasma genitalium – jest uznawany za pod względem liczby genów
organizm o najmniejszej znanej liczbie genów. Ma ich zaledwie 525. w świecie zwierząt

W skrócie

Informacja o budowie i sposobie funkcjonowania każdego organizmu jest zapisana i przechowywana w DNA
(kwasie deoksyrybonukleinowym).

W DNA znajdują się geny zawierające m.in. informacje o składzie i kolejności aminokwasów budujących różne białka.
DNA znajduje się w jądrze komórkowym (u większości organizmów) lub w cytoplazmie (u bakterii). Kształtem
przypomina nić. Jest mikroskopijnej wielkości.
Za pomocą określonej procedury DNA można wyizolować z komórek i uwidocznić w roztworze.

Czy już umiesz? Sprawdź się!

1 Oceń, czy poniższe zdania są poprawne. Te, które są błędne, popraw i zapisz w zeszycie.
a) U wszystkich organizmów DNA jest zlokalizowany w jądrze komórkowym.
b) W przeciwieństwie do DNA kręgowców DNA bakterii jest mikroskopijny i niewidoczny gołym okiem.
c) Większość genów zawiera informacje o budowie tłuszczów, węglowodanów i białek organizmu.

2 W dostępnych, wiarygodnych źródłach znajdź informację na temat 2 białek: tytyny (konektyny) i dystrofiny.

a) Zapisz w zeszycie liczbę aminokwasów budujących te białka i tkankę/narząd, w której występują.
b) Jeśli potrafisz, podaj, czym wyróżniają się białko tytyna lub gen kodujący dystrofinę wśród innych
białek i genów.

11