Page 146 - biologia 8
P. 146

Formy ochrony przyrody                                                                                                      OCHRONA GATUNKOWA
                                                                                                                                   W stosunku do gatunków objętych ochroną gatunkową obowiązują różne zakazy:
                                                                                                                                     w przypadku zwierząt – zakaz płoszenia, przetrzymywania i zabijania;
           OCHRONA OBSZAROWA                                                                                                         w przypadku roślin i grzybów – zakaz zbierania, świadomego niszczenia, przetrzymywania,
                                                                                                                                      niszczenia siedlisk tych organizmów i handlowania nimi.
           Czym się różnią poszczególne formy ochrony obszarowej: park narodowy od rezerwatu przyrody
           i park krajobrazowy od obszaru chronionego krajobrazu?                                                                                   PRZYKŁADY ORGANIZMÓW OBJĘTYCH OCHRONĄ GATUNKOWĄ W POLSCE

                                                                                                                                                                            grzyby
                                                                                                                                                                 grzyby
           Park narodowy                                         Rezerwat przyrody                                                       Grupa                 nietworzące   zlicheni-
                                                                                                                                      organizmów     rośliny    porostów    zowane,   pajęczaki    płazy       gady       ptaki      ssaki
                                                                                                                                                                          czyli porosty
                                                                                                                                    Liczby   ścisłą    415         54         178         8          10         8          427         51
                                                                                                                                    taksonów
                                                                                                                                    pod      czę-
                                                                                                                                    ochroną*  ściową   315         63         27          3          8          5           9          22

                                                                                                                                                    mikołajek  gwiazdosz   granicznik   gryziel  grzebiuszka  gniewosz    rycyk       żubr
                                                                                                                                    Przykładowe     nadmorski   kwiatusz-   płucnik    tapetnik    ziemna    plamisty
                                                                                                                                    organizmy                    kowaty


                                                                                                                                   * Takson to kategoria
                                                                                                                                   systematyczna
                                                                                                                                   organizmów, np. gatunek
            rozległy obszar o powierzchni ponad 1000 ha          obejmuje obszar o powierzchni poniżej 1000 ha                   lub rodzaj. Dane liczbowe
                                                                                                                                   wg aktów prawnych
            wyróżnia się przyrodniczo, pozostaje w stanie        pozostaje w stanie naturalnym lub mało                          aktualnych w 2020 r.
             naturalnym lub bliskim naturalnemu                    zmienionym
            ochronie podlega cała przyroda – wszystkie procesy     ochronie podlegają elementy przyrody
             ekologiczne, gatunki i ekosystemy                     wyróżniające się szczególnymi wartościami
            jest niezamieszkały przez człowieka                   przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi,                         OCHRONA INDYWIDUALNA
            wpływ działalności ludzkiej na stan krajobrazu        krajobrazowymi, np. ekosystemy, ostoje                          Powszechnie znanymi formami ochrony indywidualnej są pomniki przyrody. Nieco rzadziej spotyka
             i przyrody jest w nim niewielki                       i siedliska roślin, grzybów i zwierząt, formy
            można go odwiedzać, poruszając się jedynie            przyrody nieożywionej                                           się użytki ekologiczne. Dodatkowymi formami ochrony przyrody indywidualnej są stanowiska
             po wyznaczonych szlakach                                                                                              dokumentacyjne i zespoły przyrodniczo-krajobrazowe. Stanowią je obszary wartościowe pod
                                                                                                                                   względem walorów naukowych, widokowych czy estetycznych.

           Park krajobrazowy                                     Obszar chronionego krajobrazu                                       Pomniki przyrody                                     Użytki ekologiczne
















                                                                                                                                     pojedyncze twory przyrody ożywionej i nieożywionej     niewielkie powierzchniowo cenne przyrodniczo
            obszar chroniony wyróżniający się wartościami        teren chroniony ze względu na zróżnicowany                        lub ich skupienia                                     obiekty
             przyrodniczymi, krajobrazowymi, historycznymi         krajobraz, wartości turystyczne i wypoczynkowe                    mają szczególne wartości przyrodnicze, naukowe,     ich zachowanie jest ważne ze względu na
             i kulturowymi                                        zwykle jest zamieszkały przez człowieka                           kulturowe, historyczne lub krajobrazowe               podtrzymanie różnorodności biologicznej
            strzeże się na nim tych wartości zgodnie z zasadami     ogranicza się tu niektóre formy działalności                   zalicza się do nich np. stare drzewa, krzewy, źródła,     zalicza się do nich np. oczka wodne, wydmy,
             racjonalnego i zrównoważonego gospodarowania          ludzkiej                                                          wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy           starorzecza, wychodnie skalne
             zasobami przyrody                                    często pełni rolę korytarza ekologicznego                         narzutowe, jaskinie
            na tych zasadach jest w nim dopuszczona działalność     dopuszcza się w nim działalność rolniczą, leśną
             gospodarcza                                           i rybacką

                                      144
   141   142   143   144   145   146   147   148   149   150   151