Page 157 - biologia 8

Różnorodność biologiczna (bioróżnorodność) to rozmaitość form życia na Ziemi.

Ekosystemami o największej różnorodności biologicznej są wilgotne lasy równikowe i rafy koralowe. Cechuje je
duża różnorodność gatunkowa, szybki obieg materii i energii, bogata struktura przestrzenna.

Skala porostowa wykorzystuje porosty jako organizmy wskaźnikowe zanieczyszczenia powietrza związkami siarki
i azotu. Pozwala na monitorowanie zanieczyszczeń powietrza poprzez analizę obecności konkretnych gatunków
porostów. Jeśli siedlisko życia porostów jest porównywalne (np. są to podobne typy lasów), ale w jednym z nich
brakuje porostów krzaczkowatych, to prawdopodobnie zanieczyszczenie powietrza w tym rejonie jest większe niż
tam, gdzie porosty się rozwijają. Do porostów preferujących bardzo czyste powietrze należą porosty krzaczkowate
lub płatowate o pomarszczonej powierzchni, np. granicznik płucnik. Skala porostowa jest schematem opisującym
wpływ działania zanieczyszczeń na różnorodność porostów w środowisku.
Różnorodność biologiczna ma podstawowe znaczenie dla zdrowego funkcjonowania ekosystemów. Aby zachować
różnorodność biologiczną, należy:
z ograniczyć wycinkę drzew, chronić siedliska naturalne, otaczać ochroną gatunkową organizmy, powiększać obszary
podlegające ochronie ścisłej, tworzyć korytarze ekologiczne, nie wprowadzać gatunków obcych do środowiska;
z tam, gdzie to możliwe, nie regulować rzek oraz dbać o retencję wody, minimalizować melioracje;
z ograniczyć wykorzystanie zasobów nieodnawialnych, wdrażać systemy wykorzystania odnawialnych źródeł energii;
z budować oczyszczalnie ścieków i dbać o ich sprawność;
z zmniejszyć konsumpcję dóbr, prowadzić politykę recyklingu i segregować odpady;
z ograniczyć emisję spalin (np. przez montaż filtrów);
z zminimalizować nawożenie i stosowanie chemicznych środków ochrony roślin.
Ochrona przyrody to troska o zachowanie bogactwa przyrodniczego. Wyróżnia się ochronę obszarową, gatunkową
i indywidualną.

Formy ochrony przyrody w Polsce

obszarowa gatunkowa indywidualna
• park narodowy • roślin • pomnik przyrody
• rezerwat przyrody • zwierząt • użytek ekologiczny
• park krajobrazowy • grzybów (w tym porostów) • stanowisko dokumentacyjne
• obszar chronionego krajobrazu • zespół przyrodniczo-krajobrazowy

Najcenniejszymi formami ochrony przyrody są parki narodowe, a także rezerwaty przyrody.

Kategoria porównania Parki narodowe Rezerwaty przyrody

powierzchnia duża (powyżej 1000 ha) niewielka lub niezbyt duża (poniżej 1000 ha)
cel ochrony zachowanie całej przyrody, jej zachowanie elementów przyrody:
różnorodności biologicznej: gatunkowej niezmienionych lub mało zmienionych
i ekosystemowej oraz wszystkich procesów ekosystemów lub ich fragmentów,
ekologicznych siedlisko rzadkiego gatunku

szczególne walory przyrodnicze, krajobrazowe, naukowe, przyrodnicze, krajobrazowe, niekiedy
społeczne, kulturowe i edukacyjne naukowe, historyczne lub kulturowe

działalność gospodarcza mocno ograniczona umiarkowana

155