Page 79 - biologia 8

Składniki ekosystemu

Ekosystem to wszystkie występujące na danym obszarze organizmy (czyli
elementy ożywione) oraz środowisko fizyko­chemiczne, w którym te orga-
nizmy występują (czyli elementy nieożywione). Elementy ożywione (biotyczne,
od gr. bios – życie) ekosystemu są nazywane biocenozą. Natomiast elementy
nieożywione (abiotyczne) to biotop. Biocenoza i biotop wzajemnie na siebie
oddziałują i razem tworzą ekosystem (il. 3.2). Prześledźmy, na czym polegają
zależności między organizmami w ekosystemie i oddziaływania między bioce-
nozą a biotopem.
Rośliny pobierają wodę i sole mineralne z podłoża, dwutlenek węgla z po-
wietrza i wykorzystując energię promieniowania słonecznego, przetwarzają je
podczas fotosyntezy na substancje organiczne, które wbudowują w swoje cia-
ła. Dostarczają one zwierzętom pokarmu, zapewniają im kryjówki oraz służą
jako miejsca do zakładania legowisk i gniazd. Zwierzęta żywią się nie tylko
roślinami rosnącymi w danym ekosystemie, ale także organizmami żerujący-
mi na roślinach (np. ptaki żywią się roślinożernymi larwami owadów). Ptaki
i ssaki zjadają owoce roślin i zarazem rozsiewają ich nasiona. Owady zapylają
kwiaty. Dżdżownice i nicienie napowietrzają i spulchniają glebę. Zwierzęta
przekształcają podłoże, pozostawiając na nim odchody. Zarówno organizmy
roślinne, jak i zwierzęce są atakowane przez pasożyty z królestwa protistów,
bakterii i grzybów. Martwe organizmy stają się pożywieniem dla grupy ma-
łych zwierząt, grzybów i bakterii. W ten sposób szczątki organizmów są roz-
kładane i składniki mineralne wracają do podłoża, skąd pobierają je rośliny.

BIOTOP BIOCENOZA
środowisko fizyczno-chemiczne zwierzęta, rośliny, grzyby, bakterie, protisty

Warunki
atmosferyczne Powietrze
i klimatyczne • dostępność
• wiatr O i CO
• wilgotność 2 2
• nasłonecznienie
• opady
atmosferyczne
• temperatura
powietrza

Woda
• rozpuszczone składniki
odżywcze
• pH i zasolonie Gleba
• ilość tlenu rozpuszczonego • dostępność składników odżywczych
w wodzie • wilgotność i pH
• temperatura Podłoże • skład
• temperatura
3.2 Składniki ekosystemu

77