Page 127 - 883351_podrecznik chemia_kl7_nowaPP
P. 127
4.4 Prawo zachowania masy
Podejmij temat z Czy na lekcjach chemii potrzebna jest waga?
Prawo zachowania masy
Bardzo ważnym momentem dla powstania nowoczesnej chemii było odkrycie
zależności związanych z masami substratów i produktów w reakcji chemicz-
nej. Rosyjski uczony, Michaił Łomonosow, w 1756 roku podczas ogrzewa-
nia ołowiu w powietrzu w zamkniętej komorze odkrył, że masa odczynników
przed ogrzaniem i po ogrzaniu jest taka sama. Dopiero w 1785 roku francuski
fizyk Antoine Lavoisier (czytaj antłan lawłazje) stworzył definicję prawa od-
krytego przez Łomonosowa. Jest to prawo zachowania masy, które moż- Prawo zachowania masy –
na streścić następująco: całkowita masa substancji uczestniczących w reakcji w układzie zamkniętym (np. zamknięty
chemicznej pozostaje niezmienna, czyli sumy mas substratów i produktów są słoik czy kolba z korkiem) ogólna masa
sobie równe. Pewnie dlatego mówimy, że w przyrodzie nic nie ginie (il. 4.6). produktów powstających w reakcji
chemicznej zawsze równa się masie
substratów wziętych do danej reakcji.
4.6 Prawo zachowania masy można wyjaśnić w bardzo prosty sposób: w reakcji
chemicznej zmienia się jedynie uporządkowanie atomów, nie zmienia się ich liczba
Dlaczego odkrycie prawa zachowania masy było odkryciem
fundamentalnym?
Lavoisier i Łomonosow (il. 4.7) niezależnie od siebie odkryli prawo zachowania
masy. Tym samym obalili błędną teorię flogistonu, powstałą w XVII wieku,
opisującą mechanizm spalania. Zakładała ona, że w ciałach palnych występu-
je substancja zwana flogistonem. Czynnik ten był odpowiedzialny za spalanie,
po czym się ulatniał. Późniejsze prace eksperymentalne udowodniły, że spa-
lanie to nic innego jak łączenie pierwiastków z tlenem i nie ma w tym przy-
padku żadnej utraty masy (konsekwencja odkrycia prawa zachowania masy). A. B.
Wielu historyków nauki uważa, że odrzucenie teorii flogistonu dało początek 4.7 Znaczki z podobiznami
chemii współczesnej. Lavoisiera (A.) i Łomonosowa (B.)
125