Page 126 - 883351_podrecznik chemia_kl7_nowaPP

Odczytywanie przebiegu reakcji chemicznej z udziałem związków o budowie jonowej

Jeśli w zapisanym równaniu reakcji pojawiają się związki chemiczne z wiązaniami jonowymi, odczyt się komplikuje.
Odnieśmy się do wiedzy z działu 3 – w takich przypadkach nie można wyodrębnić pojedynczej cząsteczki z sieci kry-
stalicznej, dlatego dla związków jonowych nie rysuje się wzorów strukturalnych. Można przedstawić jedynie modele
całej sieci krystalicznej. Wzór sumaryczny danego związku chemicznego przedstawia proporcje i stosunki, w jakich
występują poszczególne jony. Żeby ujednolicić odczytywanie zapisu równań reakcji, najlepiej poszczególne atomy
i cząsteczki wymieniać w liczbie mnogiej, bez określania ich liczby, natomiast wyraźnie zaznaczać rodzaj związku
chemicznego, który brał udział w reakcji.

Przykładowe równanie reakcji chemicznej Odczyt równania reakcji chemicznej

Atomy magnezu reagują z cząsteczkami tlenu, dając tlenek
2Mg + O 2MgO magnezu o budowie jonowej.
2
Atomy sodu reagują z atomami siarki, dając siarczek sodu
2Na + S Na S o budowie jonowej.
2

CaCO T CaO + CO 2 Węglan wapnia o budowie jonowej ulega reakcji rozkładu na
tlenek wapnia o budowie jonowej i na cząsteczki tlenku węgla(IV).
3
Niezależnie od rodzaju występujących wiązań chemicznych należy zawsze pamiętać o uzgodnieniu równań reakcji.

W skrócie

Równanie reakcji chemicznej – zapis procesu chemicznego z wykorzystaniem symboli i wzorów chemicznych,
przedstawiający przemianę substratów reakcji chemicznej w jej produkty.
Indeks stechiometryczny – cyfra w dolnym indeksie, zapisana zaraz za symbolem pierwiastka chemicznego,
oznaczająca liczbę danych atomów lub jonów we wzorze związku chemicznego.

Współczynnik stechiometryczny – liczba przypisana do konkretnego reagenta, określająca, w jakiej proporcji
uczestniczy on w reakcji z innymi reagentami.

Czy już umiesz? Sprawdź się!

1 Odczytaj poniższe równania reakcji chemicznych oraz określ ich rodzaj. Pamiętaj o podaniu liczb atomów
i cząsteczek zgodnych ze współczynnikiem stechiometrycznym.

a) H + Br 2HBr b) 2NO katalizator samochodowy 2NO + O 2
2
2
2
2 Dobierz odpowiednie współczynniki stechiometryczne w równaniach. Określ rodzaj tych reakcji
chemicznych. Nad strzałkami zaznaczono specyficzne warunki niezbędne do zajścia wybranych reakcji.
Wyjaśnienie: podwyższone ciśnienie (p), podwyższona temperatura (T) oraz obecność katalizatora.
a) NO katalizator samochodowy N + O b) C + S T CS
2
c) N + H p, T NH 2 2 d) NO + O NO 2
3
2
2
2
e) Al + S Al S f) Ca + O CaO
2 3 2
3 Korzystając z plastikowych nakrętek po napojach z narysowanymi na nich symbolami pierwiastków chemicznych
i wyciętych z kartki symboli + oraz , zbuduj model równania reakcji otrzymywania wody z pierwiastków
chemicznych.
124