Page 140 - 883351_podrecznik chemia_kl7_nowaPP
P. 140
1
Z diagramu na s. 137 wynika, że około objętości powietrza zajmuje tlen,
5
którego obecność wykazaliśmy podczas przeprowadzonego doświadczenia 21.
Z diagramu wynika też, że głównym składnikiem powietrza jest azot. Podob-
1
ny wniosek możemy wysnuć z doświadczenia 21. – po zużyciu tlenu objęto-
5
4
ści zlewki zajęła woda, natomiast około objętości pozostało nadal w stanie
5
4
gazowym. W skład tych wchodzi olbrzymia ilość gazów niepodtrzymują-
5
cych spalania: azotu, gazów szlachetnych, tlenku węgla(IV), metanu, wodoru
czy innych.
Na podstawie przeprowadzonej obserwacji, wykonanych doświadczeń
i pomiarów dokonanych przez naukowców zapiszmy niektóre właściwości
powietrza.
Właściwości powietrza
fizyczne chemiczne
• mieszanina gazów • bezwonne
• bezbarwne • podtrzymuje spalanie
• gęstość zbliżona jest do 1,28 kg 3 • niepalne
(w T = 0 °C i p = 1013 hPa) m
• słabo rozpuszcza się w wodzie
Ciekawe!
• temperatura topnienia: około –213 °C
• temperatura wrzenia: około –191 °C
Jakie właściwości mają gazy szlachetne?
Jednym ze składników powietrza są przedstawiciele 18 grupy układu okreso-
wego − gazy szlachetne (hel, neon, argon, krypton, ksenon i radon). Stano-
wią one niewielką ilość względem innych składników powietrza, jednak warto
o nich wspomnieć ze względu na podobieństwo właściwości przedstawicieli
tej grupy. Ich nazwa pochodzi od wspólnego, gazowego stanu skupienia oraz
od ich małej aktywności chemicznej (w warunkach pokojowych). Niska ak-
tywność chemiczna wynika z całkowitego zapełnienia powłoki walencyjnej
(trudność w tworzeniu wiązań chemicznych). Dopiero po gwałtownej zmianie
warunków (zmiana ciśnienia czy temperatury) pierwiastki te zaczynają od-
działywać z innymi. Są to bezbarwne i bezwonne gazy, które słabo rozpusz-
czają się w wodzie. Ponadto nie są palne oraz nie podtrzymują spalania. Gazy
szlachetne o mniejszej gęstości od gęstości powietrza to hel i neon, natomiast
o większej gęstości to: argon, krypton, ksenon i radon. W związku z właściwo-
ścią emisji światła znalazły one zastosowania w różnych dziedzinach:
• hel, neon i argon – stanowią wypełnienie lamp jarzeniowych,
Gazy szlachetne pod wpływem • argon i krypton – zwiększają wydajność żarówek przemysłowych,
przyłożonego silnego pola • ksenon – znajduje się w lampach błyskowych,
elektrycznego emitują światło
widzialne. Barwy zaprezentowano • mieszanina helu i neonu – używana jest w laserach (gazowych),
na powyższym zdjęciu. • radon – stosowany w medycynie – w radioterapii.
138
