Page 75 - 883351_podrecznik chemia_kl7_nowaPP
P. 75

Jaką budowę mają atomy izotopów wodoru?                                     deuter               tryt
                                                                                      ok. 0,015%           ok. 0,005%
          Na Ziemi występują – w różnych ilościach (il. 2.14) – trzy naturalne odmiany
          atomów zawierających jeden proton (p ) i jeden elektron (e ), ale różne liczby
                                             +
                                                               –
          neutronów (n ) w jądrze atomowym. Opisująca je liczba atomowa (Z) jest                   prot
                      0
          więc równa 1. Mieszanina tych trzech odmian składa się na pierwiastek che-             ok. 99,98%
          miczny, który w układzie okresowym oznaczamy symbolem chemicznym H
          i nazywamy wodorem (il. 2.15).
                                                                                     2.14    Łatwo zauważyć, że ilości
                     prot                 deuter                  tryt                trytu są śladowe, deuter wnosi tylko
                                                                                     niewielki udział, natomiast główną
                                                                                     odmianą wodoru jest izotop
                                                                                     o nazwie prot. Wszystkie inne
                                                                                      izotopy wodoru zostały otrzymane
                                                                                     sztucznie w laboratorium







         2.15    Izotopy wodoru



                Izotop                                         Liczba
                                    +
                                                          0
                             Liczba p    Liczba e −  Liczba n                            Inne cechy
           (symbol i nazwa)                                  masowa (A)
           1                                                             najlżejszy ze wszystkich izotopów wodoru, niemetal,
           1 H – prot           1          1          0          1       stan skupienia – gazowy, ma bardzo małą gęstość
                       2
           2 H – deuter lub  D                                           zachowuje większość cech chemicznych protu, dwa
           1           1        1          1          1          2       razy „cięższy” od protu, dlatego zyskał miano ciężkiego
                                                                         wodoru, nietoksyczny
           3         3                                                   trzykrotnie „cięższy” od protu, przez niekorzystny
           1 H – tryt lub  T    1          1          2          3       nadmiar liczby neutronów dąży do rozpadu, toksyczny
                     1
             Na podstawie powyższej tabeli możemy wywnioskować, że trzy izotopy
          wodoru  różnią  się  między  sobą  liczbą  neutronów  w  jądrach  atomowych.
          Liczba protonów jest identyczna. Zachowana jest również taka sama liczba
          atomowa (Z) równa 1. Zgodnie z definicją dowodzi to, że mamy do czynienia
          z tym samym pierwiastkiem chemicznym.

          Dlaczego masy atomowe przedstawiamy w formie ułamka
          dziesiętnego?
          Liczba masowa razem z liczbą atomową jest wykorzystywana do opisu kon-     Masa atomowa − masa atomu
          kretnego  atomu.  Pod  pojęciem  pierwiastka  chemicznego  rozumiemy  mie-  wyrażona w jednostkach masy
          szaninę izotopów, które składają się na dany pierwiastek. Izotopy różnią się   atomowej (u). Jest to średnia masa
                                                                                     atomów danego pierwiastka
          między sobą częstotliwością występowania. Znając te dane, możemy obliczyć   chemicznego z uwzględnieniem jego
          średnią masę atomów danego pierwiastka chemicznego – masę atomową,         składu izotopowego. Jest to zatem
          która w wyniku uśrednienia jest przedstawiana w formie ułamka dziesiętnego.  przykład średniej ważonej.

                                                                                   73
   70   71   72   73   74   75   76   77   78   79   80