Page 85 - 883351_podrecznik chemia_kl7_nowaPP

Dublet czy oktet elektronowy – co to znaczy?

Jak już wspomnieliśmy, w powstawaniu wiązań chemicznych kluczową rolę
odgrywają elektrony tworzące zewnętrzną powłokę (il. 3.1). Przy oma-
wianiu położenia pierwiastka chemicznego w układzie okresowym zwróci-
liśmy uwagę na liczbę elektronów na powłoce walencyjnej, odnosząc to do
numeru grupy, w której znajduje się dany symbol pierwiastka chemicznego.
Dla przykładu spójrzmy na modele budowy atomów pierwiastków chemicz-
nych będących w grupie 18 – tzw. gazów szlachetnych.
Wszystkie gazy szlachetne łączy istotna właściwość – są nadzwyczaj bier-
ne chemicznie, występują w postaci pojedynczych atomów, które niechętnie
wchodzą w reakcje. Kolejna wspólna cecha dotyczy zapełnienia powłoki wa- 3.1 W powstawaniu wiązań
chemicznych biorą udział elektrony
lencyjnej. Każdy z nich ma 8 elektronów na ostatniej powłoce (jest to tzw. oktet walencyjne
elektronowy – łac. octo ʽosiemʼ). Wyjątkowy jest hel, który ma 2 elektrony na
powłoce walencyjnej (jest to tzw. dublet elektronowy – łac. duo ʽdwaʼ).
Właśnie do uzyskania oktetu elektronowego lub dubletu elektronowego
na powłoce walencyjnej dążą atomy wszystkich pierwiastków chemicznych.
Żeby zostało to osiągnięte, tworzą się wiązania chemiczne, czyli układy, w któ-
rych elektrony między atomami są uwspólniane, przyjmowane i oddawane.

He +2 2e – Ne +10 2e – 8e –
2 10
K K L

Ar +18 2e – 8e – 8e –
18
K L M
–
–
ostatnia powłoka walencyjna 2e lub 8e – elektrony walencyjne

Jakie wyróżniamy rodzaje wiązań chemicznych?
Podczas lekcji z tego działu będziemy mówić o rodzajach wiązań chemicz-
nych. Wyróżnimy:
• wiązanie kowalencyjne – polega na tworzeniu wspólnych par elektro-
nowych,
• kowalencyjne niespolaryzowane – występuje najczęściej między
dwoma atomami tego samego niemetalu,
• kowalencyjne spolaryzowane – występuje najczęściej między ato- W literaturze specjalistycznej można
mami dwóch różnych niemetali, znaleźć równoznaczne nazwy wiązań
• wiązanie jonowe – polega na przekazywaniu elektronów, występuje chemicznych dla:
najczęściej między atomem metalu i niemetalu. • kowalencyjnego niespolaryzowane-
go – wiązanie atomowe czyste lub
Warto zaznaczyć, że wymienione przykłady są różnymi postaciami tego po prostu kowalencyjne,
samego wiązania chemicznego. Określają one dokładniej charakter oddziały- • kowalencyjnego spolaryzowanego –
wania między atomami biorącymi udział w jego tworzeniu. wiązanie atomowe spolaryzowane.

83