Page 86 - 883351_podrecznik chemia_kl7_nowaPP

Co to jest elektroujemność pierwiastków chemicznych?

Istnieje skala, która pozwala przewidywać rodzaj wiązania chemicznego, ja-
kie prawdopodobnie będzie łączyło atomy. Jest to opracowana przez Linusa

Elektroujemność (E) Paulinga – Paulinga skala elektroujemności pierwiastków chemicznych, dzięki której
jest miarą siły przyciągania elektronów, możemy określić zdolność i „chęć” atomów do przyciągania elektronów.
tworzących wiązania w cząsteczce, Dzięki skali można podzielić pierwiastki chemiczne na elektrododatnie
przez atomy danego pierwiastka (o niskiej wartości elektroujemności wg Paulinga) oraz na elektroujemne
chemicznego.
(o wysokiej wartości elektroujemności wg Paulinga).
W lewej części układu okresowego możemy odnaleźć zatem pierwiastki,
których atomy najsłabiej przyciągają elektrony (chętnie przekazują je innym
atomom). Natomiast symbole pierwiastków chemicznych zawarte w prawej
części układu okresowego (szczególnie w 2 i 3 okresie) opisują wysokie war-
tości elektroujemności. Są to pierwiastki, które silnie przyciągają elektrony
(chętnie przyjmują elektrony od innych atomów; il. 3.2). Skala Paulinga zo-
stała stworzona metodami eksperymentalnymi – na podstawie doświadczeń.

1 18
2,2
1 1 H 2 He
Wartość elektroujemności Paulinga Wodór Hel
1,01 2 13 14 15 16 17 4,00
w większości przypadków rośnie wraz 1,0 1,6 2,0 2,6 3,0 3,4 4,0
ze wzrostem numeru grupy i maleje ze 2 3 Li 4 Be 5 B 6 C 7 N 8 O 9 F 10 Ne
Bor
Lit
wzrostem numeru okresu. 6,94 Beryl 10,81 Węgiel Azot Tlen Fluor Neon
12,01
14,01
9,01
15,99
19,00
20,18
0,9 1,3 1,6 1,9 2,2 2,6 3,2
Na Mg Al Si P S Cl Ar
3 11 12 13 14 15 16 17 18
Sód Magnez Glin Krzem Fosfor Siarka Chlor Argon
23,00 24,31 26,98 28,09 30,97 32,07 35,45 39,95
0,8 1,0 1,8 2,0 2,0 2,6 3,0
K Ca Ga Ge As Se Br Kr
4 19 20 31 32 33 34 35 36
Potas Wapń Gal German Arsen Selen Brom Krypton
39,10 40,08 69,72 72,61 74,92 78,96 79,90 83,80
kierunki zwiększania się wartości elektroujemności Paulinga
3.2 Fragment układu okresowego z wartościami elektroujemności Paulinga
Jak określić rodzaj wiązania chemicznego między atomami,
korzystając ze skali Paulinga?
Korzystając z wartości (bezwymiarowej) elektroujemności, można ustalić
spodziewany rodzaj wiązania chemicznego. Wylicza się wtedy tzw. różnicę
Jak policzyć różnicę wartości elektro-
ujemności Paulinga dla chlorku sodu, wartości elektroujemności (∆E), odejmując od siebie wartości elektro-
głównego składnika soli kuchennej o ujemności Paulinga przypisane pierwiastkom chemicznym, których atomy
wzorze sumarycznym NaCl: uczestniczą w tworzeniu wiązania chemicznego.
E = 3,2 E = 0,9 Skala elektroujemności ma trzy zakresy, które przedstawione są poniżej na osi.
Cl
Na
∆E NaCl = E − E Na wartość różnicy
Cl
∆E NaCl = 3,2 − 0,9 0,4 1,7 elektroujemności
∆E NaCl = 2,3 0 ≤ ∆E ≤ 0,4 0,4 < ∆E < 1,7 ∆E ≥ 1,7

wiązanie wiązanie kowalencyjne wiązanie jonowe
kowalencyjne spolaryzowane
niespolaryzowane

84