Page 29 - chemia_k8

Doświadczenie 4.

Działanie wapniem i magnezem na wodę w obecności roztworu fenoloftaleiny

Sprzęt: dwie probówki, statyw na probówki, pipety Pasteura z podziałką, łyżeczki, pęseta, skalpel, dolna część szalki
Petriego wyłożona chłonną bibułą, łuczywo, zapałki

Odczynniki: wapń, magnez, woda, roztwór fenoloftaleiny
Wykonanie:
zapalone łuczywo
• Na wyłożoną bibułą dolną część
szalki Petriego połóż kawałek
wapnia. Odkrój niewielką porcję,
wielkości połowy ziarna grochu.
• Wybierz podobnej wielkości
kawałek magnezu. wapń magnez
• Wlej do dwóch probówek po około
3
2 cm wody i dodaj kilka kropel
roztworu fenoloftaleiny.
• Do pierwszego naczynia wrzuć
kawałek wapnia. Zbliż do wylotu
zapalone łuczywo.
• Następnie wprowadź kawałek
magnezu do drugiej probówki.
Po chwili zbliż zapalone łuczywo
do wylotu naczynia. woda i roztwór woda i roztwór
fenoloftaleiny fenoloftaleiny
• Spróbuj rozgrzać zawartość
probówki z magnezem, trzymając ją
w zaciśniętej dłoni.

Obserwacje: Wapń wrzucony do wody stopniowo zmniejsza się, po chwili zanika. Ciecz w probówce natychmiastowo
przybiera barwę malinową. Wydziela się bezbarwny, bezwonny gaz. Zbliżając ogień do otworu probówki,
słyszymy wybuch.
W przypadku magnezu dopiero po czasie na kawałku metalu pojawiają się pęcherzyki bezbarwnego gazu,
a w płynie zaczynają się unosić malinowe smugi. Po rozgrzaniu ciecz ma kolor malinowy, a na magnezie
widać liczne pęcherzyki. Zbliżając zapalone łuczywo do wylotu naczynia, widzimy, że drewienko gaśnie.
Wnioski: Wapń reaguje z wodą aktywniej niż magnez, który wymagał rozgrzania. W wyniku zachodzącej reakcji
wydziela się wodór – świadczy o tym usłyszane „pyknięcie”. Malinowe zabarwienie dowodzi, że otrzymano
roztwór o odczynie zasadowym. Magnez reagował dopiero po rozgrzaniu, produkując niewiele wodoru
i dając roztwór o odczynie zasadowym.
W wyniku działania metali na wodę zaszły reakcje chemiczne zgodne z poniższymi równaniami.

I probówka: Ca + 2H O Ca(OH) + H ↑
2 2 2
II probówka: Mg + 2H O temperatura Mg(OH) 2 + H ↑
2
2
W wyniku doświadczenia otrzymano zasadę wapniową (I probówka) i zasadę magnezową (II probówka) –
czyli wodne roztwory wodorotlenku wapnia i wodorotlenku magnezu.

Uwagi: Porcjowanie wapnia powinna wykonywać osoba dorosła. W przypadku magnezu zawartość naczynia
można ogrzać palnikiem, zamiast ciepłem rąk. Po użyciu większej ilości metali zauważamy po pewnym
czasie, że roztwory przestają być klarowne (wydzielają się białe osady).

27

10.06.2021 11:47:47
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 27 10.06.2021 11:47:47
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 27