Page 71 - chemia_k8
P. 71

2.5      Reakcje strąceniowe





          Podejmij temat




          Czy po zmieszaniu ze sobą różnych
          roztworów soli i wodorotlenków
          wydziela się jakiś produkt w postaci
          osadu?




          Sól w postaci osadu

          W temacie poświęconym wodorotlenkom trudno rozpuszczalnym w wodzie
          skupiliśmy się na projektowaniu doświadczenia, którego celem było wydziele-
          nie wodorotlenku w postaci osadu. Ważne było sprawdzenie w tabeli infor-   Osad – substancja stała wydzielona
          macji o rozpuszczalności substratów i produktów możliwej reakcji chemicznej   z roztworu, np. w wyniku reakcji
          oraz podjęcie decyzji o wyborze odpowiednich roztworów wodnych, które po   strącania. W równaniu reakcji
          zmieszaniu potwierdziłyby wydzielenie produktu w postaci osadu.            zaznaczamy symbolem „↓” zaraz
                                                                                     za wzorem sumarycznym.
             Okazuje się, że sole trudno i praktycznie nierozpuszczalne w wodzie moż-
          na otrzymać w wyniku takiej samej reakcji chemicznej – strącania. Ten typ
          wymiany podwójnej może dotyczyć m.in. reakcji soli z zasadami i innymi so-
          lami. Prześledźmy, jak przebiega każdy z przypadków i jakie warunki muszą
          zaistnieć w reakcji.



                                                              sól ↓ + zasada
                                                                2         2
                       +           zasada 1

                                                            sól + wodorotlenek↓
                                                              2
             sól 1
                                                                                     Reakcje wymiany podwójnej typu:
                                                                sól ↓ + sól          sól + zasada lub sól + sól muszą wydzie-
                                                                  3
                                                                        4
                                                                                     lić jeden z produktów, np. w postaci osa-
                       +             sól                                             du. Inaczej w układzie powstałaby mie-
                                       2
                                                                                     szanina jonów i reakcja by nie zaszła.
                                                                sól + sól ↓
                                                                                     AB CD AD CB
                                                                                                             +
                                                                                           +
                                                                                                   —>
                                                                  3
                                                                       4
             Każda z czterech możliwości wymaga wydzielenia jednego z produktów
          jako osadu. Gdyby w zaprojektowanym doświadczeniu nie powstał osad, za-
          kładana reakcja chemiczna by nie zaszła, a przezroczysty roztwór właściwy
          byłby jedynie mieszaniną jonów substratów.

                                                                                   69



                                                                                                              10.06.2021   11:48:22
   0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd   69
   0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd   69                                                           10.06.2021   11:48:22
   66   67   68   69   70   71   72   73   74   75   76