Page 104 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

4.3 Prawo Pascala i jego zastosowanie

Podejmij temat O O Dlaczego za pomocą podnośnika hydraulicznego łatwo podnieść
samochód?

Działanie siły zewnętrznej na ciecz

Dotychczas, omawiając ciśnienie gazów oraz ciśnienie cieczy, rozpatrywa-
liśmy oddziaływania tych substancji na dna i ściany naczyń, w których się
znajdowały. Pompując piłkę, obserwujemy zmiany jej kształtu we wszystkich
kierunkach. Taki sam efekt widzimy przy pompowaniu dętki rowerowej, ma-
teraca gumowanego i innych przedmiotów. Mówimy, że parcie siły zewnętrz-
nej przekazywane jest w gazach we wszystkich kierunkach jednakowo. Czy
stwierdzenie to odnosi się również do cieczy?

Doświadczenie 33.

Badamy, jak działanie siły zewnętrznej przenosi się w cieczy
Niezbędne przedmioty: piłeczka pingpongowa lub balonik, strzykawka, szpilka
do wykonania otworów, woda, duże płaskie naczynia
(miska lub zlew)

Wykonanie:
• Zrób szpilką kilka małych otworów w baloniku lub piłeczce.
• Napełnij balonik wodą nad naczyniem i naciśnij go w dowolnym miejscu.
Obserwuj, w jaki sposób woda wycieka z balonika.
• Jeśli w pracowni znajduje się szklana kulista kolba z otworami i tłokiem lub piłeczka
pingpongowa z otworami i strzykawką, możesz je wykorzystać zamiast balonika.

Obserwacje: Po naciśnięciu balonika (lub tłoka przyrządu) widzisz wyciekającą
z każdej dziurki wodę. Strumienie wody są blisko powierzchni balonika
i są prostopadłe do niej.

Wniosek: Nacisk wywierany z zewnętrz na ciecz w baloniku powoduje jednakowy
w całej objętości wzrost ciśnienia.

Prawo Pascala
Mogłeś zaobserwować, że ciśnienie zewnętrzne wytworzone siłą F na po-
wierzchnię S przenoszone jest w cieczy we wszystkich kierunkach, na wszyst-
kie ściany, bez zmiany wartości. Na podstawie powyższego wniosku możemy
sformułować prawo Pascala.

102