Page 107 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook
P. 107
W skrócie Ciekawe!
Prawo Pascala mówi, że działanie siły zewnętrznej na zamknięte
w zbiorniku ciecz lub gaz powoduje wytworzenie dodatkowego ciśnienia,
przekazywanego jako niezmienione we wszystkich kierunkach i zwróconego
prostopadle do ścian naczynia, w którym ciecz lub gaz się znajdują.
Jeśli w zbiorniku panuje ciśnienie p, to wartość siły parcia (nacisku)
na płaską, prostopadłą do siły powierzchnię S możemy obliczyć ze wzoru:
F = p · S.
Jeśli na ciecz w zbiorniku działa zewnętrzna siła, to całkowite ciśnienie wody
na ścianki zbiornika jest sumą ciśnienia hydrostatycznego wynikającego
z ciężaru cieczy i przenoszonego przez ciecz ciśnienia wytworzonego na
skutek działania siły zewnętrznej.
Gdy w urządzeniach hydraulicznych i pneumatycznych działamy siłą Blaise Pascal (1623–1662) nie tylko ba-
o małej wartości na tłok o małej powierzchni, otrzymujemy na drugim tłoku, dał zjawiska hydrostatyczne. Był również
o większej powierzchni, siłę dużej wartości. Wartość tej siły jest tyle razy filozofem, publicystą i matematykiem,
większa od wartości mniejszej siły, ile razy powierzchnia dużego tłoka jest a także twórcą pierwszej maszyny ma-
większa od powierzchni małego tłoka: F 2 = S 2 · F 1 .
S 1 tematycznej.
Czy już umiesz? Sprawdź się!
1 Do pojemnika w kształcie prostopadłościanu 2 Wykonaj model prasy hydraulicznej. Weź dwie
wpompowano powietrze tak, że ciśnienie wywierane strzykawki: jedną o dużej średnicy, drugą o małej
na jedną ze ścianek o mniejszej powierzchni wzrosło średnicy. Dużą strzykawkę napełnij wodą (ponad
o 20 kPa, a parcie wywierane przez powietrze na połowę wysokości). Połącz strzykawki wężykiem
tę ściankę wzrosło o 4 kN. Wybierz poprawne silikonowym o odpowiedniej, pasującej do końcówek
zakończenie zdania. strzykawek, średnicy i powoli przesuń tłok, aby woda
napełniła wężyk oraz wlała się do małej strzykawki.
Na ściankę o dwukrotnie większej powierzchni Odpowiedz na pytania: Tłok której strzykawki łatwiej
A. ciśnienie wzrosło o 20 kPa, a parcie zmalało wcisnąć? Dlaczego? Spróbuj uzasadnić odpowiedź.
o 8 kN.
B. ciśnienie wzrosło o 20 kPa, a parcie wzrosło
o 8 kN.
C. ciśnienie zmalało o 10 kPa, a parcie wzrosło
o 2 kN.
D. ciśnienie wzrosło o 40 kN, a parcie wzrosło
o 8 kN.
E. ciśnienie zmalało o 10 kPa, a parcie zmalało
o 2 kN.
3 Na mały tłok podnośnika hydraulicznego o powierzchni
2
8 cm działa siła 1,2 kN. Ile wynosi masa ciała, które
2
podnosi duży tłok podnośnika o powierzchni 40 cm ?
Na jaką wysokość zostanie podniesione to ciało, jeżeli
mały tłok przesunął się o 35 cm?
105
