Page 13 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

Przyrządy i pomiary Ciekawe!

Legenda głosi, że włoski uczony – Galileusz (Galileo Galilei) – by zbadać
odkryte przez siebie prawo spadania ciał, zrzucał różne przedmioty z Krzy-
wej Wieży w Pizie. Musiał on, prowadząc rozważania, przemyśleć i objaśnić
wyniki swoich doświadczeń, znaleźć przyczyny zjawisk. Przeprowadzał swoje
słynne „eksperymenty myślowe”, wymagające wytężonej pracy umysłowej,
aby odkryć, jak ciała spadałyby w próżni. Galileusz nie mógł za swojego życia
posłużyć się przyrządami wytwarzającymi próżnię.
Teraz, ucząc się fizyki i przeprowadzając doświadczenia, będziesz mógł
wykorzystać rozmaite przyrządy (il. 1.8) oraz dokonać nimi pomiaru
różnych wielkości fizycznych, np. czasu, temperatury. Postaraj się również,
prowadząc obserwacje i wykonując doświadczenia, przeprowadzać ekspery-
menty myślowe i wyciągać wnioski.

Galileusz (1564–1642) – włoski uczony,
eksperymentator. Ukończył szkołę we
Florencji, a następnie uniwersytet w Pi-
zie. Dokonał wielu odkryć i wynalazków.
Odkrył np. prawo swobodnego spa-
dania ciał oraz prawo ruchu wahadła.
Zbudował m.in. termoskop, zwany ter-
mometrem Galileusza.

A. B. C.
1.8 Przyrządy pomiarowe: A. cylinder miarowy, B. stoper, C. miernik

Czynniki istotne i nieistotne dla przebiegu doświadczenia
Pamiętasz doświadczenie z ciężkim przedmiotem, z którym miałeś wykonać
obrót z wyciągniętymi w przód rękami?
Zastanów się, które z wymienionych niżej czynników mogły mieć wpływ
na wynik doświadczenia.
• Ciężar przedmiotu. Czy, jeśli byłby lżejszy, łatwiej byłoby wykonać obrót?
• Ułożenie rąk. Czy, jeśli byłyby pochylone w dół lub uniesione w górę, mia-
łoby to znaczenie?
• Obuwie, w którym się obracasz.
• Miejsce obrotu.
• Kolor przedmiotu.

Na pewno odpowiesz, że nie wszystkie wymienione czynniki mają wpływ
na sposób, w jaki się obracasz. Możesz również wymienić te, które mają
wpływ na przebieg twojego doświadczenia. Określisz w ten sposób czynniki
istotne i nieistotne dla jego przebiegu. 1.9 Krzywa Wieża w Pizie

11